1. Genel

İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Yönetim Sistemi, üniversitelerde akademik, idari ve destek hizmetleri kapsamında yürütülen tüm faaliyetlerin sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamında sürdürülmesini sağlamak ücin kurulan entegre bir yönetim yapısıdır. Bu sistem, 6331 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatla belirlenen zorunlulukları karşılamanın ötesinde, ISO 45001:2018 standardı temelinde işletilen bir sistem kurumsal bir iyileştirme ve sürekli gelişim aracıdır.
 

2. İSG Yönetim Sisteminin Temel Unsurları

A. Stratejik Yönetim ve Liderlik: İSG'nin etkin yürütülmesi üst yönetimin liderliği ve kaynak tahsisiyle başlar. Üniversite yönetiminin iş sağlığı ve güvenliği konusunda taahhüt ortaya koyması, politika belirlemesi ve bu politikanın uygulanmasını denetlemesi esastır.

B. Risk Değerlendirmesi ve Önleyici Faaliyetler: Tüm birimlerde tehlikelerin tanımlanması, risklerin analiz edilmesi ve risk azaltma stratejilerinin uygulanması önceliklidir. Risk değerlendirme çalışmaları, laboratuvarlardan yemekhanelere, ofislerden sosyal alanlara kadar tüm alanlarda yapılmalıdır.

C. Çalışan Katılımı ve İletişim: Etkin bir İSG yönetimi, akademik ve idari personelin süreçlere katılımıyla güçlenir. İSG kurulları, çalışan temsilcileri, öneri sistemleri ve gönüllülük temelli uygulamalar bu kapsamda önemlidir.

Ç. Acil Durum Hazırlığı: Yangın, deprem, kimyasal sızıntı, patlama gibi senaryolara yönelik acil durum planları ve tatbikatlar, üniversitenin afetlere karşı dirençli hale gelmesini sağlar.

D. Eğitim ve Farkındalık: Tüm çalışanlar ve risk altındaki öğrencilere yönelik temel ve ileri düzey İSG eğitimleri planlı bir biçimde verilmelidir. Bu eğitimler hem mevzuat uyumu hem de
farkındalık için gereklidir.

E. Performans İzleme ve İyileştirme: Kaza raporları, ramak kala olaylar, gözlem formları ve denetim bulguları analiz edilerek iyileştirme adımları belirlenir. ISO 45001'deki PUKÖ döngüsü süreci temel alınır.
 

3. İSG Yönetim Sisteminin Katkıları
 

A. Çalışan Sağlığı ve Güvenliğini Artırma:

• Kazaların ve meslek hastalıklarının önlenmesini sağlar.
• Daha sağlıklı ve verimli bir çalışma ortamı sunar.

B. Kurumsal Risk Yönetimine Katkı:

• Mali kayıpların, itibar zedelenmesinin ve hukuki sorumlulukların azaltılmasına yardımcı olur.

C. Öğrenci ve Ziyaretçi Güvenliğini Sağlama:

• Üniversite kampüsünde herkes için güvenli bir ortam oluşturur.

Ç. Yasal Uyumu Güvence Altına Alma:

• Mevzuata uygunluk sistemli biçimde izlenerek, yaptırım riskleri en aza indirilir.

D. Sürekli Gelişim ve Şefaflık:

• Kurumsal öğrenme, öz denetim ve gözlem temelli sürekli iyileştirme süreci sürdürülür.

E. Sürdürülebilirlik ve Sosyal Sorumluluk:

• Çevre dostu uygulamalar, psikososyal riskleri azaltma, topluma karşı sorumlu kurum anlayışı desteklenir.

F. Akademik İtibar ve Etik Sorumluluk:

• Özellikle sağlık ve mühendislik gibi alanlarda etik ve güvenli çalışma ortamının vurgulanması akademik itibara katkı sağlar.

İSG Yönetim Sistemi, üniversitelerde sadece mevzuat uyumunu sağlamakla kalmaz; aynı zamanda daha sağlıklı, güvenli ve sürekli gelişen bir çalışma ve öğrenme ortamı sağlayarak kurumun sürekliliğine ve toplumsal sorumluluğuna katkı sunar. ISO 45001 standardına entegre bir yaklaşımla yürütülecek sistem, üniversitenin tüm paydaşları için değer yaratan bir yönetim aracıdır.