Harmancık, Bursa’nın şirin bir ilçesi olup doğusunda Domaniç ve Tavşanlı, batısında Gökçedağ istasyonu ve Dursunbey ilçesi, kuzeyinde Keles ve Orhaneli, güneyinde Simav ilçeleri ile çevrili, Kütahya – Bursa- Balıkesir illerinin kesiştiği noktada yer almaktadır. Bursa ya uzaklığı 96 km, yüzölçümü ise 365 km2 ‘dir.Rakım 650 metredir ve Harmancık Toprakları 500-1000 metre arasında yeralır. Adres Kayıt Sistemi verilerine göre 31 Aralık 2007 tarihi itibari ile Merkez Nüfusu 4.192, toplam nüfusu 8.340 ‘dir.

Harmancığın merkezine halk arasında “Çardı” denir. Bu ismin, Harmancık’ı çevreleyen dört dere veya dört tepeden ileri geldiği söylenir.

İlçenin kuruluşu Osmanlı Devleti’nin kuruluşuna tekabül eder. 1324-1325 yıllarında Adronosun (Orhaneli) fethinden sonra oluşmuştur. Tarihi Adronos Kenti, Roma imparatoru Hadrianus tarafından kurulmuştur.

Adronos Kenti Harmancık sınırlarını içine alan bir kentti. Hadrianus bugünkü Orhaneli’yi av mahalli olarak kullanmaktaydı. Buralara hamamlar inşa ettirdi. Bu hamamların kalıntılarına bugün Harmancık sınırları içinde bulunan Ilıcaksu kaplıcalarının üst tarafında rastlamak mümkün. Harmancık Merkezi’ne (Çardı) ilk Sipahiler sonra Habiboğulları daha sonra da Kara Veyisler Yörük cemaatleri yerleşmişlerdir.

Osmanlı Devleti kuruluş zamanında Harmancık küçük bir köy olarak Adranos’a yani Orhaneli’ye bağlıydı. Fakat Osmanlı döneminde zaman zaman kaza yapılmıştır. Örneğin 1869 yılında Orhaneli “Beyce Bucağı” olarak Harmancık’a bağlıydı. Daha sonraki dönemlerde Harmancık nahiye ve bucak olarak yönetilmiştir.

İlçede tarihi eser yönünden 1. derecede Karaveyisoğlu Konakları bulunmakta idi. 03.10.2004 tarihinde çıkan yangında büyük bir bölümü yanmıştır. Osmanlı Devleti’nin yerel yönetimlerde bir takım ayrıcalıklar tanıdığı bir ailenin konağıydı. Yine Roma dönemine ait Nalbant Köy yakınlarında bazilikalar bulunmaktadır.

Ekonomi

İlçe ekonomisi; madencilik, tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Başlıca yetiştirilen ürünler; arpa, buğday, nohut, mısır, ayçiçeği, çilek, şekerpancarı ve anasondur.

İlçe özellikle krom madeni yönünden çok zengindir. Türkiye’de krom ilk defa 1848 yılında Amerikalı Jeolog Lawrence SMITH tarafından Harmancık’ta bulunmuştur. Bunun yanı sıra manyezit, mermer yatakları bulunmaktadır

İlçede 13.220 hektar tarım alanı, 23.016 hektar orman ve fundalık bulunur. Bitki örtüsü olarak; kayın, kızılçam ve ardıç gibi çeşitli cinste ağaçlar bulunur.

Harmancık’a bağlı 20 km uzaklıktaki Gökçedağ Tren İstasyonu ile Burs ‘nın tren istasyonu bulunan tek ilçe olma özelliği bulunmakta ve Harmancık -Balıkesir-İzmir, Harmancı-Eskişehir- Ankara illerine ulaşım kolaylıkla sağlanmaktadır. İstasyon Ilıca Kaplıcalarına 10 km uzaklıktadır.

İlçenin toplam 22 köyü bulunmaktadır. Bunlar; Akpınar, Alutça, Balatdanişmend, Bekdemirler, Çakmak, Çatalsöğüt, Dedebali, Delicegüney, Dutluca, Gedikören, Gökçeler, Gülözü, Harmancıkakalan, Hopandanişmend, Ilıcaksu, İsaklar, Kışmanlar, Kocapınar, Kozluca, Nalbant, Okçula ve Yeşilyurt’dur.

Sosyal ve Kültürel Faaliyetler

Harmancıkta, 1946 yılından beri her yıl Ağustos ayında sergilerin açıldığı, konserlerin verildiği yoğun katılımlı bir panayır düzenlenmektedir.

.