Harmancik, Bursa’nin sirin bir ilçesi olup dogusunda Domaniç ve Tavsanli, batisinda Gökçedag istasyonu ve Dursunbey ilçesi, kuzeyinde Keles ve Orhaneli, güneyinde Simav ilçeleri ile çevrili, Kütahya – Bursa- Balikesir illerinin kesistigi noktada yer almaktadir. Bursa ya uzakligi 96 km, yüzölçümü ise 365 km2 ‘dir.Rakim 650 metredir ve Harmancik Topraklari 500-1000 metre arasinda yeralir. Adres Kayit Sistemi verilerine göre 31 Aralik 2007 tarihi itibari ile Merkez Nüfusu 4.192, toplam nüfusu 8.340 ‘dir.
Harmancigin merkezine halk arasinda “Çardi” denir. Bu ismin, Harmancik’i çevreleyen dört dere veya dört tepeden ileri geldigi söylenir.
Ilçenin kurulusu Osmanli Devleti’nin kurulusuna tekabül eder. 1324-1325 yillarinda Adronosun (Orhaneli) fethinden sonra olusmustur. Tarihi Adronos Kenti, Roma imparatoru Hadrianus tarafindan kurulmustur.
Adronos Kenti Harmancik sinirlarini içine alan bir kentti. Hadrianus bugünkü Orhaneli’yi av mahalli olarak kullanmaktaydi. Buralara hamamlar insa ettirdi. Bu hamamlarin kalintilarina bugün Harmancik sinirlari içinde bulunan Ilicaksu kaplicalarinin üst tarafinda rastlamak mümkün. Harmancik Merkezi’ne (Çardi) ilk Sipahiler sonra Habibogullari daha sonra da Kara Veyisler Yörük cemaatleri yerlesmislerdir.
Osmanli Devleti kurulus zamaninda Harmancik küçük bir köy olarak Adranos’a yani Orhaneli’ye bagliydi. Fakat Osmanli döneminde zaman zaman kaza yapilmistir. Örnegin 1869 yilinda Orhaneli “Beyce Bucagi” olarak Harmancik’a bagliydi. Daha sonraki dönemlerde Harmancik nahiye ve bucak olarak yönetilmistir.
Ilçede tarihi eser yönünden 1. derecede Karaveyisoglu Konaklari bulunmakta idi. 03.10.2004 tarihinde çikan yanginda büyük bir bölümü yanmistir. Osmanli Devleti’nin yerel yönetimlerde bir takim ayricaliklar tanidigi bir ailenin konagiydi. Yine Roma dönemine ait Nalbant Köy yakinlarinda bazilikalar bulunmaktadir.
Ekonomi
Ilçe ekonomisi; madencilik, tarim ve hayvanciliga dayalidir. Baslica yetistirilen ürünler; arpa, bugday, nohut, misir, ayçiçegi, çilek, sekerpancari ve anasondur.
Ilçe özellikle krom madeni yönünden çok zengindir. Türkiye’de krom ilk defa 1848 yilinda Amerikali Jeolog Lawrence SMITH tarafindan Harmancik’ta bulunmustur. Bunun yani sira manyezit, mermer yataklari bulunmaktadir
Ilçede 13.220 hektar tarim alani, 23.016 hektar orman ve fundalik bulunur. Bitki örtüsü olarak; kayin, kizilçam ve ardiç gibi çesitli cinste agaçlar bulunur.
Harmancik’a bagli 20 km uzakliktaki Gökçedag Tren Istasyonu ile Burs ‘nin tren istasyonu bulunan tek ilçe olma özelligi bulunmakta ve Harmancik -Balikesir-Izmir, Harmanci-Eskisehir- Ankara illerine ulasim kolaylikla saglanmaktadir. Istasyon Ilica Kaplicalarina 10 km uzakliktadir.
Ilçenin toplam 22 köyü bulunmaktadir. Bunlar; Akpinar, Alutça, Balatdanismend, Bekdemirler, Çakmak, Çatalsögüt, Dedebali, Delicegüney, Dutluca, Gedikören, Gökçeler, Gülözü, Harmancikakalan, Hopandanismend, Ilicaksu, Isaklar, Kismanlar, Kocapinar, Kozluca, Nalbant, Okçula ve Yesilyurt’dur.
Sosyal ve Kültürel Faaliyetler
Harmancikta, 1946 yilindan beri her yil Agustos ayinda sergilerin açildigi, konserlerin verildigi yogun katilimli bir panayir düzenlenmektedir.