Uludag Üniversitesi (UÜ) Mühendislik Fakültesi Tekstil Mühendisligi Bölümü'nde yürütülen TÜBITAK destekli projeyle üretilen nano lifli adezyon bariyeri, ameliyat sonrasi organlarin yapismasini önlemenin yani sira uygulandiktan sonraki bir hafta içinde de vücuda zarar vermeden yok oluyor.
Projenin yürütücüsü Prof. Dr. Esra Karaca, Mühendislik Fakültesi Tekstil Mühendisligi Bölümü'nden Arastirma Görevlisi Serife Safak, Veteriner Fakültesi Dogum ve Jinekoloji Ana Bilim Dali'ndan Doç. Dr. R. Gözde Özalp, Tip Fakültesi Patoloji Ana Bilim Dali'ndan Yrd. Doç. Dr. Nesrin Ugras, Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Nilüfer Çinkiliç ve Doç. Dr. Özgür Vatan ile yürüttükleri projenin, cerrahi alandaki önemli bir problemin çözümüne yönelik olarak alternatif ve yeni bir tekstil malzemesinin nano teknolojinin de verdigi imkânlar kullanilarak gelistirilmesi üzerine oldugunu söyledi.
TÜBITAK destekli olan projede "bio bozulur polimerler" kullanilarak nano çapta liflerden olusan tekstil ürünleri ürettiklerini belirten Karaca, "Bu tür yüzeyler cerrahi alanlarda son yillarda sik sik kullanilmaya baslandi. Pek çok da avantaji olan yüzeyler bunlar. Bizim çalismamiz, bu alanda dünyada yapilan nano lifli yüzeylerin adezyon bariyeri olarak kullanimi üzerine ilk çalismalardan biri." dedi.
YAPISIKLIGIN ÖLÜMCÜL SONUÇLARI BILE OLABILIYOR
Prof. Dr. Karaca, adezyonun halk diliyle "yapisiklik" olarak bilinen bir durum oldugunu ve cerrahi operasyonlar esnasinda siklikla yasandigini aktararak, vücudunun degisik bir bölgesinde ameliyat geçirmis bir kisinin daha sonra yüzde 90 organ ve doku yapisikligi durumuyla karsi karsiya kalabildigini, bu sorunun ölümcül sonuçlarinin bile olabildigini ifade etti.
Ameliyat geçirmis bölgedeki organlarin istenmeyen bir sekilde yapismasinin zaman içinde bagirsak tikanikliklarina ve kronik siddetli karin agrilarina sebep olabildigini ve yapisikligin giderilmesi için kisinin tekrar ameliyat masasina yatmasina yol açtigini vurgulayan Karaca, "ABD'de yilda böyle 400 bin yapisiklik giderme ameliyati gerçeklestigini biliyoruz. Hastalarin ve cerrahlarin ciddi bir problemi bu. O yüzden cerrahlar da bize kalici bir çözüm bulunursa kendilerinin de rahatlayacagini ilettiler." görüsünü iletti.
YARA ÖRTÜSÜ VE DOKU ISKELESI YAPIMINDA KULLANILACAK
Ürettikleri nano lifli yüzeylerin cerrahide adezyon bariyeri olarak kullaniminin yani sira yara örtüsü ve suni damar yapimi doku iskelesi gibi alanlarda da kullanilabilecegine dikkati çeken Esra Karaca, "elektroçekim" yöntemiyle ürettikleri nano lifli yüzeylerin cerrahi alanda adezyon bariyeri olarak performansini test ettiklerini, bunun için üzerlerine hücre ekimi gerçeklestirdiklerini ve bu hücrelerin büyük oranda canliligini sürdürdügünü gördüklerini anlatti.
Karaca, "Yani toksik olmadigini, canli bir yüzeyde kullanilabilecegini belirledik. Bunun yaninda kullandigimiz polimerler biyobozunur polimerlerdi ve elde ettigimiz yüzeyin gerçekten de bir süre sonra vücuttan uzaklastirilip uzaklastirilamayacagini test esnasinda gözlemledik." diye konustu.
"400 DOLARLIK PAKETLERDEN 3-4 ADET KULLANILIYOR"
Ameliyat sonrasi vücut içindeki yapisikligin bir haftada gerçeklestigini belirten Prof. Dr. Karaca, söyle devam etti:
"En kritik, en önemli süreç olan en çok bir hafta içerisinde nano lifli yüzeylerin varligini orada sürdürdügünü, dolayisiyla yapisikligin olusmasini engelleyici görevini üstlendigini, yerine getirdigini ama bundan sonra kisa zamanda vücuttan uzaklastirildigini tespit ettik. Bu da bir avantaj. Bunu disinda deney hayvanlari üzerinde testler yaptik. Siçanlarin karin bölgesinde operasyon gerçeklestirildi ve defektli bölgeler olusturuldu. Burada hem ticari adezyon bariyeri, hem bizim ürettigimiz yüzeyler kullanildi ve 21 gün sonrasinda ayni bölgeler açilip bakilarak, buradaki organlarin yapisma durumu gözlemlendi. Böylece ürettigimiz nano lifli yüzeylerin ticari adezyon bariyerine göre çok etkin bir sekilde yapisikligi önledigini tespit ettik. Su anda çalismalarimiz tamamlanmis durumda ve bir patent basvurusunda bulunduk."
Hedeflerinin bu ürünün yerli imkanlarla üretilmesi oldugunu dile getiren Karaca, "Çünkü mevcut bariyerler yurt disindan yüksek maliyetle ithal ediliyor. Bizim test ettigimiz ticari adezyon bariyerinin bir paketi, ki içinden küçük boyutta bir bariyer çikiyor 400 dolar. Bir ameliyatta da cerrahlarin belirttigine göre bunlardan en az 3-4 paket kullaniliyor." seklinde konustu.
ÖDÜLLÜ PROJE
Prof. Dr. Esra Karaca, projenin daha hayata geçmeden birincilik ödülü aldigini söyledi. Uludag Tekstil Ihracatçilari Birligince (UTIB) 27-29 Mayis 2015 tarihlerinde gerçeklestirilen "UTIB Türkiye Tekstil ve Konfeksiyon Sektöründe 7'nci Uluslararasi AR-GE Proje Pazari Zirvesi"nde, projelerine 'Tibbi Tekstiller ve Teknik Giysiler' kategorisinde birincilik ödülü verildigini anlatan Karaca, "Gerçeklestirilen etkinlikte, 111'i yabanci, 175'i yerli olmak üzere toplam 286 proje 6 kategoride yaristi. Projelerden 118 adedi 'Tibbi Tekstiller ve Teknik Giysiler' kategorisinde degerlendirildi. Bizim projemiz de birinci oldu." ifadelerini kullandi.
