Her yil dünyada milyonlarca kisinin ölümüne yol açan ve pekçok kisi tarafindan bilinmeyen “Sepsis” hastaligina karsi Dünya Saglik Örgütü, Saglik Bakanligi ve Türk Yogun Bakim Dernegi harekete geçerek farkindalik ve egitim kampanyalari baslatti.
“Herhangi bir enfeksiyona karsi vücudun verdigi tepkiden kaynaklanan doku hasari ve organ yetmezligi” olarak tanimlanan hastalik, mayis ayinda Cenevre’de yapilan Dünya Saglik Örgütü toplantilarinda “önemli hastaliklar” listesine alinmis ve 13 Eylül tarihi, “Dünyü Sepsis Günü” olarak ilan edilmisti.
Uludag Üniversitesi Tip Fakültesi Hastanesi de, Türkiye’deki özel, kamu ve egitim hastaneleri ile eszamanli olarak 13 Eylül’de kurum içinde sepsis farkindalik egitimi düzenledi.
Tip Fakültesi ögretim üyeleri Prof. Dr. Ferda Kahveci ve Prof. Dr. Nermin Kelebek Girgin’in verdigi “Sepsis farkindaligi, tanisi, acil tedavisi ve ileri tedavisi” konulu egitimi Dekan Prof. Dr. Selim Gürel’in yani sira ögretim üyeleri, hekimler ve saglik çalisanlari da ilgiyle izledi.
SIK GÖRÜLÜYOR VE PAHALI BIR HASTALIK
Tip Fakültesi Ögretim Üyesi Prof. Dr. Ferda Kahveci, Sepsis’in, herhangi bir enfeksiyona karsi vücudun asiri derecede tepki vermesinden kaynaklandigini ve doku hasarina, organ yetmezligine ve ölüme yol açabildigini söyledi.
Dünyada her yil 31,5 milyon kiside sepsis gelistiginin tahmin edildigini ve istatistikleri saglikli tutulan ABD’de görülme sikliginin her yil ortalama yüzde 10 arttigini vurgulayan Kahveci, “Sepsis; akciger kanseri-prostat kanseri-meme kanseri toplamindan daha fazla kiside görülmektedir” dedi.
Hastaligin hem hasta hem de saglik kurumlari açisindan oldukça pahali oldugunu dile getiren Prof. Dr. Kahveci, “Örnegin, yillik hastane maliyeti 23.7 milyar dolar olan ABD’de sepsis hastaliginin maliyeti, tüm hastane masraflarinin yüzde 6.2’sini olusturmaktadir” diye konustu.
ÖLÜM ORANI YÜKSEK
Sepsis gelisen hastalarin ölüm olasiligi hastanin genel saglik durumu ve yasi, tani koyulma zamani, tedavinin baslama zamani, tedavinin yeterliligi, tedavinin yapildigi saglik kurulusunun yeterliligi, hastaligin siddeti gibi nedenlere bagli olarak yüzde 20-80 oranlarinda degistigini anlatan Kahveci, “Ülkemizde sepsis gelisen hastalarin hastane ölüm oranlari hastaligin siddetine bagli olmakla birlikte ortalama yüzde 60 civarindadir. Dünyada her yil sepsis gelisen hastalarin 5.5-8 milyonunun hayatini kaybettigi düsünülmektedir. Hastanelerde gerçeklesen her 2-3 ölümden birisinin sepsis ile iliskili oldugu gösterilmistir” dedi.
ERKEN TANI VE TEDAVI ÇOK ÖNEMLI
Sepsisin kisiler arasinda ayrim yapmadigini, genç, yasli, zengin, fakir, irk ve cinsiyete bakmaksizin hastane mikroplari ile olusabildigi gibi hastane disindaki mikroplarla da olusup ölüme yol açabildigine isaret eden Prof. Dr. Ferda Kahveci, sunlari söyledi:
“Sepsis acil tedavi edilmesi gereken bir hastaliktir. Sepsis’e ne kadar erken tani konulur ve ne kadar erken tedavi baslanabilir ise yasama ve özellikle kalici bir hasar birakmadan kurtulma sansi o kadar yüksektir. Bu nedenle sepsis’te tani ve tedavinin gecikmeden yapilabilmesi ve böylelikle sepsis görülme sikligi ile sepsis nedeniyle ölümlerin azaltilabilmesi için saglik personelinin ve halkin farkindaligi büyük önem tasiyor.”
Prof. Dr. Kahveci, hastalikla ilgili dünyada çok az arastirma yapildigini, ölümlerin azalmasi için arastirma fonlarinin arttirilmasi gerektigini kaydetti.
“HASTA VAR HASTALIK YOK”
Tip Fakültesi Ögretim Üyesi Prof. Dr. Nermin Kelebek Girgin de, toplantiyi ilgiyle izleyen saglik çalisanlarina, hastaligin tanisinin hangi kriterlere göre en hizli yapilabilecegini anlatti. Prof. Dr. Kelebek Girgin, günümüzde sepsis tani ve tedavilerinde uygulanan bir kilavuz oldugunu, ancak burada yer alan “en iyi uygulama” önerilerinin her hastaya birebir uygulanamayacagini, “hasta var hastalik yok” ilkesi uyarinca klinisyenin kararlarinin hasta tedavisinde önemli rol oynadigini, sepsis’ten süphelenildigi anda tedaviye baslanmasi gerektigini aksi takdirde hastanin kaybedilebilecegini ifade etti.
Prof. Dr. Nermin Kelebek Girgin; Türk Yogun Bakim Dernegi, Saglik Bakanligi ve ülkemizdeki saglik kuruluslarinin isbirligi ile bu konudaki egitimlerin düzenli olarak devam etmesinin Sepsis farkindaliginin artmasinda önemli rol oynayacagini sözlerine ekledi.
