Doğal Dil İşleme Araştırma Grubu (ULU NLP)

Doğal Dil İşleme (DDİ), Yapay Zeka ve Dilbilim’in bir alt dalıdır. Ancak bilişim alanındaki önemli gelişmeler, DDİ’ deki araştırma alanlarını popüler hale getirdiğinden günümüzde tek başına değerlendirilen bir disiplin olmuştur.

Dil yeteneği, insana özgü bir özellik olduğu için dilbilim Bilişsel Bilimler içerisinde önemli bir yer tutmaktadır.DDİ, doğal dillerin bilgisayar tarafından üretilmesi ve anlaşılması problemleriyle ilgilenir. Eğer dilin bilgisayar ortamında modeli oluşturulabilirse iletişim için oldukça yararlı bir araç elde edilmiş olur.

DDİ’ nin ana görevi doğal bir dili çözümlemek, anlamak, yorumlamak ve üretmek olan bilgisayar sistemlerini tasarlanmak ve gerçekleştirmektir. DDİ’ nin araştırma alanları doğal dillerin yapısının daha iyi anlaşılması, bilgisayarlar ile insanlar arasındaki arabirim olarak doğal dili kullanmak ve bilgisayar ile dil çevirisi yapmaktır. Bu alanda yapılmış tüm çalışmalar bilim ve iş alanında geçerli bir dil olan İngilizce için geliştirilmiştir. İngilizce için kullanılan kurallar ve algoritmaların birebir Türkçe'ye çevrilmesi dillerin biçimbilimsel farklılığından dolayı pek mümkün değildir. Bu yüzden Türkçe için yapılacak olan çalışmalar Türk dilbilimcileri veya Türkçe’yi çok iyi bilen yerli veya yabancı bilgisayar mühendisleri tarafından yapılabilir.

DDİ’ nin uygulama alanları olarak kelime işlemcileri, veri tabanına SQL yerine doğal dil kullanarak sorgu yöneltmek ve bunu çözümleyerek SQL sorgusuna dönüştürüp sonucu kullanıcıya vermek, dilden dile yarı otomatik metin çevirisi yapmak, tek veya çok dilli sözcüklere erişmek, doğal dilde cümle ve metin üretmek, metin özetlemek, konuşma tanıma ve konuşma üretmeyi de verebiliriz.

Doğal Dil Araştırma grubumuz Makine Öğrenmesi,  Derin Öğrenme, Büyük Dil Modelleri vb. yaklaşımlar ile  doğal dil problemlerine çözümler üretmeye çalışmaktadır. Mevcut algoritmaların mevcut problemlere uygulanmasının yanısıra yeni algoritmalar ve yaklaşımlar geliştirmek suretiyle akademiye ve sanaiye dönük projeler tasarlayıp, geliştirmektedir.

Doğal Dil İşleme Araştırma grubumuz kurulum aşamasında olup doğal dil işleme ve veri bilimiyle ilgili çalışmalar yapmak isteyen araştırmacıları ve öğrencileri beklemektedir. Yapılan ve yapılması planlanan çalışmalar yakında buradan paylaşılacaktır.

*Aşağıda araştırma grubu tarafından gerçekleşen ve tamamlanan çalışmalar ile ilgili bilgiler sunulmuştur. Halihazırda devam etmekte olan yüksek lisans- doktora tezlerinin yanısıra bilimsel makale, bildiri ve proje çalışmaları aktif olarak yürütülmektedir. Tamamlandıkça araştırma grubu sayfasından duyurulacaktır.

Bilgi için:  metinbilgin@uludag.edu.tr

Grup Kordinatörü

Doç. Dr. Metin Bilgin 

Ekip Üyelerimiz

  Dr.Öğr.Üyesi Ali Duran (Dil Bilim Uzmanı)

  Süleyman Var (Yapay Zeka Yüksek Lisans Öğrencisi)

  Zafer Onan (Bilg.Müh. Yüksek Lisans Öğrencisi)

  Ferhat Kızıl (Bilg.Müh. Yüksek Lisans Öğrencisi) 

  Halil Geleş (Bilg.Müh. Yüksek Lisans Öğrencisi)

  Tufan Yiğit Çiftçioğlu (Bilg.Müh. Yüksek Lisans Öğrencisi)  

  Hakan Sönmez (Bilg.Müh. Yüksek Lisans Öğrencisi) 

  Anar Gurbanov (Bilg.Müh. Yüksek Lisans Öğrencisi) 

  Mustafa Sungur Polater (Bilg.Müh. Yüksek Lisans Öğrencisi) 

  Berre Yeşilyurt (Bilg.Müh. Yüksek Lisans Öğrencisi) 


  Öğr.Gör. Bahadır Özen (Bilgi. Müh. Doktora Öğrencisi)

  Öğr.Gör. Murat Eser (Bilg.Müh. Doktora Öğrencisi)

  Öğr.Gör. Engin Demir (Bilg.Müh. Doktora Öğrencisi)

  Y.Müh. Mehmet Bozdemir (Bilg.Müh. Doktora Öğrencisi)

  Y.Müh. Mustafa Koç (Bilg.Müh. Doktora Öğrencisi)

Üretilen Tezler

  1. Derin öğrenme ile beklenti tabanlı duygu analizi-Yüksek Lisans Tezi-Melek Turan-2023
  2. Kümeleme Algoritmalarının CPU ve GPU Performanslarının Analizi-Yüksek Lisans Tezi-Melek Güler-2022
  3. Makine çevirisi ile Türkçe sözel ifadelerin Pytohn sözdiziminin oluşturulması-Yüksek Lisans Tezi-Mehmet Bozdemir-2022
  4. Derin öğrenme algoritmalarında eğitim örneklerini derecelendirmenin etkisinin araştırılması-Yüksek Lisans Tezi-Kaan Karaköse-2022
  5. Görsel soru cevaplama probleminde bağlamsal vektörlerin performans analizi-Yüksek Lisans Tezi-Özlem Hakdağlı-2022
  6. Heterojen filo üzerinde araç rotalama probleminin melez yaklaşımla uyum temalı çözümü-Yüksek Lisans Tezi-Nisanur Bulut-2020
  7. Derin öğrenme tabanlı şeffaf nesne tanıma-Yüksek Lisans Tezi-Korhan Mutludoğan-2020

Üretilen Yayınlar

Projelerimiz

Geliştirilen Araçlar

Eski Üyelerimiz

Anasayfaya Dön

İçerik Oluşturma Tarihi : [07-Eki-2019 20:35]

İçerik Son Değişiklik Tarihi : [28-Ağu-2024 11:07]

İçerik Görüntüleme : [5.002]