Yeterlik sınavı

• MADDE 19 – (1) Yeterlik sınavı, derslerini ve seminerini tamamlayan öğrencinin alanındaki temel konular ve kavramlar ile doktora çalışmasıyla ilgili bilimsel araştırma derinliğine sahip olup olmadığının ölçülmesidir. Bir öğrenci bir yılda en fazla iki kez yeterlik sınavına girer.
• (2) Öğrencinin yeterlik sınavına ne zaman gireceği senato tarafından kabul edilen yönetmelikle belirlenir. Ancak yüksek lisans derecesi ile kabul edilen öğrenci en geç beşinci yarıyılın, lisans derecesi ile kabul edilmiş olan öğrenci en geç yedinci yarıyılın sonuna kadar yeterlik sınavına girmek zorundadır.
• (3) Yeterlik sınavları, enstitü anabilim/anasanat dalı başkanlığı tarafından önerilen ve enstitü yönetim kurulu tarafından onaylanan beş kişilik doktora yeterlik komitesi tarafından düzenlenir ve yürütülür. Komite, farklı alanlardaki sınavları hazırlamak, uygulamak ve değerlendirmek amacıyla sınav jürileri kurar. Sınav jürisi en az ikisi kendi yükseköğretim kurumu dışından olmak üzere, danışman dahil beş öğretim üyesinden oluşur. Danışmanın oy hakkı olup olmadığı hususunda ilgili yönetim kurulu karar verir. Danışmanın oy hakkı olmaması durumunda jüri altı öğretim üyesinden oluşur. Yeterlik sınavı toplantıları öğretim elemanları, lisansüstü öğrenciler ve alanın uzmanlarından oluşan dinleyicilerin katılımına açık olarak yapılır.
• (4) Yeterlik sınavı yazılı ve sözlü olarak iki bölüm halinde yapılır. Yazılı sınavda başarılı olan öğrenci sözlü sınava alınır. Sınavların ağırlıkları ile notlarının hesaplanmasında yükseköğretim kurumunun yönetmeliklerine göre işlem yapılır. Sınav jürileri öğrencinin yazılı ve sözlü sınavlardaki başarı durumunu değerlendirerek öğrencinin başarılı veya başarısız olduğuna salt çoğunlukla karar verir. Bu karar, enstitü anabilim/anasanat dalı başkanlığınca yeterlik sınavını izleyen üç gün içinde enstitüye tutanakla bildirilir.
• (5) Yeterlik sınavında başarısız olan öğrenci başarısız olduğu bölüm/bölümlerden bir sonraki yarıyılda tekrar sınava alınır. Bu sınavda da başarısız olan öğrencinin doktora programı ile ilişiği kesilir.
• (6) Yeterlik sınavı jürisi, yeterlik sınavını başaran bir öğrencinin, ders yükünü tamamlamış olsa bile, toplam kredi miktarının üçte birini geçmemek şartıyla fazladan ders/dersler almasını isteyebilir. Öğrenci, ilgili enstitü kararıyla belirlenecek dersleri başarmak zorundadır.
• (7) Lisans derecesi ile doktora programına kabul edilmiş ve en az yedi dersini başarı ile tamamlamış bir öğrenci yüksek lisans programına geçebilir. Yüksek lisans programına geçme şartları senato tarafından hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.

Doktora yeterlik sınavı

• MADDE 37 – (1) Yeterlik sınavında, öğrencinin bilimsel düşünme becerisi, bilimsel yöntemleri özümseme seviyesi, bağımsız bir araştırmayı yürütebilmesine yönelik temel konular ve kavramlar ile doktora yaptığı enstitü anabilim dalıyla ilgili konularda derinlemesine bilgi sahibi olup olmadığı değerlendirilir.
• (2) Öğrenci, derslerini ve seminerini başarı ile tamamladıktan sonra izleyen yarıyılın sonuna kadar yeterlik sınavına girebilir. Ancak, yüksek lisans derecesiyle kabul edilen öğrenci en geç beşinci yarıyılın, lisans derecesiyle kabul edilen öğrenci en geç yedinci yarıyılın sonuna kadar yeterlik sınavına girmek zorundadır.
• (3) Yüksek lisans derecesiyle kabul edilen öğrenci en geç beşinci yarıyılın, lisans derecesiyle kabul edilen öğrenci en geç yedinci yarıyılın sonuna kadar yeterlik sınavına girmezse ilk yeterlik sınavından başarısız olmuş sayılır. Yüksek lisans derecesiyle kabul edilen öğrenci en geç altıncı yarıyılın, lisans derecesiyle kabul edilen öğrenci en geç sekizinci yarıyılın sonuna kadar yeterlik sınavından başarılı olamazsa doktora programı ile ilişiği kesilir.
• (4) Yeterlik sınavı, enstitü yönetim kurulu kararının enstitü anabilim/anasanat dalına tebliğini izleyen günden başlayarak en geç bir ay içinde yapılır.
• (5) Yeterlik sınavları, enstitü anabilim/anasanat dalı başkanlığı tarafından teklif edilen ve enstitü yönetim kurulu tarafından onaylanan beş asıl, üç yedek jüri üyesi tarafından düzenlenir ve yürütülür. Sınav jürisinin, en az iki asıl ve iki yedek üyesi başka bir yükseköğretim kurumundan olur. Enstitü anabilim/anasanat dalı başkanlıklarının, yeterlik sınavı jüri tekliflerini sınavdan bir ay önce enstitüye bildirmesi gerekir. Yeterlik sınavı toplantıları öğretim elemanları, lisansüstü öğrenciler ve alanın uzmanlarından oluşan dinleyicilerin katılımına açık olarak yapılır. Ancak, dinleyiciler soru soramaz.
• (6) Yeterlik sınavı bir bütün olup yazılı ve sözlü olarak iki bölüm halinde yapılır. Yazılı sınavda başarılı olan öğrenci sözlü sınava alınır. Yazılı sınavdan başarısız olan öğrenci sözlü sınava alınmaz. Öğrencinin başarılı sayılması için hem yazılı hem de sözlü sınavdan ayrı ayrı 100 (yüz) tam puan üzerinden en az 75 (yetmiş beş) puan alması şarttır. Sözlü ve yazılı sınavlarda adaya yöneltilen sorular ve cevapları tutanak altına alınır.
• (7) Sınavın tamamlanmasından sonra jüri, dinleyicilere kapalı olarak adayın başarılı veya başarısız olduğuna salt çoğunlukla karar verir. Bu kararın yer aldığı doktora yeterlik sınav sonuç tutanağı ve sınav evrakları enstitü anabilim dalı başkanlığınca yeterlik sınavını izleyen üç iş günü içinde enstitüye iletilir.
• (8) Yeterlik sınavında başarısız olan öğrenci başarısız olduğu bölüm/bölümlerden bir sonraki yarıyılda tekrar sınava alınır. Bu sınavda da başarısız olan öğrencinin doktora programı ile ilişiği kesilir.
• (9) Öğrenci, bir takvim yılında en fazla iki kez yeterlik sınavına girebilir.
• (10) Jüri, yeterlik sınavını başaran bir öğrencinin ders yükünü tamamlamış olsa bile, toplam kredi miktarının 1/3’ünü geçmemek ve ders kapsamını belirtmek şartıyla eksik görülen konuyla ilgili ders/dersler almasını enstitüye önerebilir.
• (11) Lisans derecesi ile doktora programına kabul edilmiş ve en az yedi dersini başarı ile tamamlamış ancak yeterlik sınavında başarısız olan öğrenci yüksek lisans programına geçebilir.