Prof. Dr. Sabahattin Zaim
Sabahattin Zaim, 1926 yilinda Makedonya’nin Üsküp sehrine bagli Istip kasabasinda dünyaya geldi. 1931 yilinda, 5 yasindayken Istip’te egitime baslamis ve ailesiyle birlikte 1934 yilinda Türkiye’ye hicret edip Istanbul’a yerlesti ve ilkögretimine Istanbul Fatih’teki Fethiye Ilkokulu’nda devam etti. Lise egitimine 1943 yilinda Vefa Lisesi ‘klasik subeden’ üstün basari ile mezun olan Zaim, Mülkiye Mektebi (Siyasal Bilgiler Fakültesi)’de yüksek egitimine devam etmis ve 1947 yilinda mezun olmustur. 1950 yilinda Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden de denklik alarak mezun oldu. Mezuniyet sonrasi devlette ilk görevine Istanbul’da maiyet memuru olarak basladi ve bu çerçevede Fatih ve Eyüp’te kaymakam vekilligi yapti (1947-1949). Bunun ardindan Malatya’nin (simdi Adiyaman) Kâhta, Sinop’un Ayancik ve Kastamonu’nun Abana ilçelerinde kaymakamlik görevi yapti (1950-1953).
Maiyet memurlugu görevi devam ederken 1947 yalinda Istanbul Üniversitesi Iktisat Fakültesi’nde doktora egitimine basladi ve Prof. Dr. Gerhard Kessler, Prof. Dr. Fritz Neumark ve Prof. Dr. Alfred Isaac gibi Hitler döneminde Almanya’dan kaçmak zorunda kalan Alman hocalardan ders aldi. 1953 yilinda kaymakamlik görevinden ayrilarak Istanbul Üniversitesi Iktisat Fakültesi Sosyal Siyaset Kürsüsü’nde asistan olarak göreve basladi. 1955 yilinda Istanbul Üniversitesi’nde doktor unvanini aldi ve ayni yil ABD Cornell Üniversitesi’nde çalismalarina devam etti. Cornell Üniversitesi’nde hazirladigi doçentlik tezini sunarak 1957 yilinda Sosyal Siyaset Kürsüsünde doçent unvanini aldi.
Sabahattin Zaim, 1963 yilinda profesörlük için gerekli olan ikinci dili ögrenmek üzere Almanya’ya gitmis ve 1963-1964 yillari arasinda Bati Almanya’da Münih Üniversitesi’nde misafir ögretim üyesi olarak ders vermistir. 1965 yilinda profesörlüge yükseltilen Sabahattin Zaim, 1979 yilinda Sosyal Siyaset Kürsüsü baskanligi görevine getirilmistir. 1977-1979 yillari arasinda Ortadogu Teknik Üniversitesi Mütevelli Heyeti üyeligi yapmis ve 1980-1982 yillari arasinda Suudi Arabistan-Cidde Kral Abdülaziz Üniversitesi’nde iki yil süreyle misafir ögretim üyesi olarak dersler vermistir. Temmuz 1993’te Istanbul Üniversitesi’nden yas haddi dolayisiyla emekli olduktan sonra yeni kurulan Sakarya Üniversitesi Iktisadî ve Idarî Bilimler Fakültesi’nde kurucu dekan sifatiyla yeniden görev almis, bu görevini sürdürürken Istanbul Üniversitesi Iktisat Fakültesi Çalisma Ekonomisi Bölümü’nde yüksek lisans ve doktora dersleri vermeye devam etmistir. 1998 yilinda Sakarya Üniversitesinden ikinci defa emekli olan Zaim, 1998-2000 yillari arasinda Yüksek Ögretim Kurulu üyeligi de yapmistir.
Sabahattin Zaim, Emekli olduktan sonra 2003-2004 yillarinda Milletlerarasi Saraybosna Üniversitesi (International University of Sarajevo) kurucu rektörü ve 2006 yilina kadar da Uluslararasi Balkan Üniversitesi (International Balkan University) (Makedonya, Üsküp) Mütevelli Heyeti üyesi olarak görev yapmistir. 1985-2006 yillari arasinda 21 yil Milletlerarasi Islam Üniversitesi (Pakistan-Islamabad) Mütevelli Heyet üyeligi de yapan Zaim, 2 Mayis 2006 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi “Üstün Hizmet Ödülü ve Madalyasi” ile ödüllendirilmistir. Ayrica 1992 yilinda Islam Kalkinma Bankasi ‘Islam Ekonomisi Dünya Ödülü’ almistir.
Akademik görevlerinin yani sira üstlendigi ek akademik görevleri arasinda Istanbul Üniversitesi Isletme Iktisadi Enstitüsü ögretim üyeligi (1973-1980, 1983-1993), Bursa Üniversitesi Iktisadi ve Sosyal Bilimler Fakültesi ögretim üyeligi (1976-1980 ve 1983-1986), Sakarya, Kadiköy ve Isik Mühendislik Akademileri ve Galatasaray Yüksek Iktisat ve Ticaret Akademisi ögretim üyeligi (1967-1980) sayilabilir. Üniversite disinda da bir aydin ve gönül insani olarak çok zengin sosyal faaliyetler demetini gerçeklestirmis ve çesitli derneklerde kurucu üyeliklerinde bulunmustur. Bunlarin en önde gelenleri arasinda Milletlerarasi Müslüman Sosyal Bilim Adamlari Cemiyeti, Indiana, ABD, Milletlerarasi Islam Iktisatçilari Cemiyeti Kurucu Üyesi, Leicester, UK, Milletlerarasi Endüstri Iliskileri Cemiyeti üyeligi (ABD) sayilabilir. Prof. Dr. Sabahattin Zaim’in faaliyetlerine katildigi ve kurucusu oldugu vakif dernekler arasinda Türkiye Milli Kültür Vakfi Kurucu Üyesi, Aydinlar Ocagi Kurucu üyesi, Mülkiyeliler Birligi Üyesi, Is Dünyasi Vakfi Kurucu Üyesi, Türkiye Yesilay Cemiyeti Kurucu Üyesi, Ilim Yayma Cemiyeti ve Ilim Yayma Vakfi Kurucu Üyeligi yer almaktadir.
Sabahattin Zaim’in baslica eserleri sunlardir: Istanbul Mensucat Sanayiinin Bünyesi ve Ücretler (Istanbul 1956, doktora tezi), Çalisma Ekonomisi (1968), Modern Iktisat ve Islam (1968), Bölge ve Sehir Planlamasi Yönünden Istanbul Sanayi Bölgeleri (1971), Türkiye’de Ücretler ve Gelirler Siyaseti (1974), Türkiye’nin Iktisadi ve Sosyal Gelismesinde Isgücü ve Prodüktivite Meselelerinin Önemi ve Tesiri (1962), Türkiye’de Nüfus Meselesi (1973), Ortadogu Ülkeleri Arasinda Iktisadi Isbirligi Imkânlari (1974), Islam ve Iktisadi Nizam (1979), Islam’in Iktisadi Görüsü (1981), Islam, Insan ve Ekonomi (1992), World Islamic Trade Center, Economic Report (1985), Türk ve Islam Dünyasinin Yeniden Yapilanmasi (1997). Öte yandan S. Zaim ve çalismalari ile ilgili olarak “Türkiye’nin Yirminci Yüzyili: Toplum/Iktisat/Siyaset”(2005); Bir Ömrün Hikâyesi (2008); “Contemporary Turkish Literature on Islamic Economics” (1980) baslikli yayinlar yapilmistir. Sabahattin Zaim’in 20 kitap ve 174 makalesi yayinlanmistir.
Istanbul, Sakarya ve Gaziantep’te Sabahattin Zaim’in adini tasiyan bazi ögretim kurumlari kuruldugu gibi 2010 yilinda kendisinin de kurucu mütevelli heyeti üyeligi yaptigi Ilim Yayma Vakfi tarafindan kurulan üniversiteye bir vefakârlik örnegi olarak Sabahattin Zaim adi verilmistir.
Türkiye’nin siyaset, sanat, kültür ve is dünyasinin yanisira birçogunun faaliyetine katkilarda bulundugu gönüllü kuruluslar, vakiflar ve cemiyetlerden çok genis bir dost çevresine sahip olan Sabahattin Zaim, 10 Aralik 2007 tarihinde 81 yasinda vefat etmistir.