Üniversitemiz Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Öğretim Üyelerinden Prof. Dr. Muhsin KILIÇ’ın yürütücüsü olduğu “İç ortamlar için taşınabilir hava temizleme sistemi tasarımı ve prototip imalatı” başlıklı proje TÜBİTAK 2515 - COST Programı kapsamında desteklenmeye uygun görülmüştür. Projede ekibinde Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü’nden Dr.Öğr. Üyesi Esin KARPAT, Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü’nden Dr.Öğr. Üyesi Meliha ÇETİN KORUKÇU ve Yenişehir İ.Orhan MYO’dan Dr. Mustafa MUTLU araştırmacı olarak yer almaktadır. Ayrıca, proje kapsamında bir doktora ve bir yüksek lisans öğrencisi de bursiyer olarak görev alacaktır. İki yıl sürecek projenin bütçesi kurum hissesi hariç yediyüzbin TL dir. Proje yürütücüsü Prof. Dr. Muhsin KILIÇ “Indoor Air Pollution Network” isimli CA17136 kodlu COST Aksiyonu Yürütme Komitesine Türkiye adına yedek üye olarak atanmıştır. Aynı aksiyonda proje ekibinden Dr.Mustafa MUTLU Aksiyonun Yürütme Komitesi asil üyesidir.

Hava kalitesi sağlık açısından büyük öneme sahiptir, insanların çoğu zamanlarını geçirdiği ev, ofis, ulaşım araçları gibi kapalı ortamlarda dış ortamdakine göre daha düşük özelliklere sahiptir ve bu durum insan sağlığını, çalışma verimliliğini ve yaşam konforunu doğrudan etkilemektedir. Soluduğumuz havada aynı zamanda doğal, beşeri ve endüstriyel proseslerden meydana gelen çeşitli partiküller ve gazlar da yer alır. Dışarıdaki hava ortamından daha az sirküle olması ve daha durağan bir hava yapısına sahip olmasından ötürü, iç ortamlardaki hava kalitesinin dış ortam hava kalitesine göre daha düşük olmasına neden olan tozlar, virüsler, bakteriler, karbon oksitler, nitrojen oksitler ve organik uçucu bileşikler gibi birçok kirletici bulunmaktadır. 10 mikrondan daha küçük partiküller insanlarda solunum sistemi problemlerine neden olabilirler. Sağlıklı bir insan vücudu solunum sistemi yardımı ile 3-5 mikron küçüklüğündeki partikülleri filtreleyebilir. Bu boyuttan daha küçük partiküllere maruz kalmak insanlar için sağlık riskleri yaratabilir. Hastalıklar insandan insana, doğrudan temas ya da hava yoluyla taşınırlar. Hava yolu ile taşınma havada asılı bulunan 1-5 mikron boyutlarındaki çok hafif partiküller ve aerosollerin solunması ile ortaya çıkar. Bu kirleticilerden kimisinin insan üzerinde ciddi bir etkisi olmaz iken bazılarının ölümcül etkileri dahi olabilmektedir. Kısmen daha az etkisi olduğunu söyleyebileceğimiz uçucu organik bileşikler ise insanların özellikle iç ortamlarda soludukları başlıca kimyasal organik kirleticilerdir. Havadaki partiküllerin %95’inden fazlasını 1 mikrondan daha küçük gözle görülemeyen düşük verimliliğe sahip filtrelerden rahatlıkla geçebilen, sistem bileşenlerini, hava kanallarını, alanları ve insanların solunum yollarını kirleten partiküller oluşturur. Özellikle hava yolu ile bulaşan bulaşıcı hastalıklar gibi hastalıkların önlenmesi amacıyla filtrasyon teknolojileri oldukça önem arzetmektedir. Efektif bir filtrasyon sisteminin, oldukça küçük partikülleri tutabilmesi yanında hava içinde taşınan virüs ve bakterileri de etkisiz hale getirmesi istenir.

Projede iç hava kalitesini etkileyen hacim içindeki uçucu maddelerin ve gaz emisyonlarının farklı yöntemlere sahip çok bileşenli bir hava temizleme sistemiyle tutularak iç hava kalitesinin iyileştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç kapsamında güncel teknolojileri kullanan yenilikçi ve özgün tasarıma sahip yüksek performanslı taşınabilir hava temizleme cihazının tasarım ve prototip üretiminin yapılması hedeflenmektedir. Cihazda klasik HEPA filtrelere ilave olarak, adsorpsiyon, elektro-statik partikül tutma, fotokatalitik oksidasyon, plazma ve UV teknolojileri birlikte kullanılacaktır.