DİYABET NEDİR?

   Diyabet, tamamen veya kısmen insülin eksikliği veya dokularda insülin etkisine karşı gelişmiş olan ’insülin direnci’ nedeniyle ortaya çıkan, çoklu organ tutuluma neden olan yüksek kan şekeri ile karakterize kronik bir metabolizma bozukluğudur

   Sürekli tıbbi bakım gerektiren bu hastalığın yönetiminde akut ve kronik komplikasyonların gelişim riskini azaltmak için sağlık çalışanları ve hastaların eğitimi şarttır.

DİYABET TANISI NASIL KONULUR?

   Bir kişinin diyabetli olup olmadığı Açlık Kan Şekeri (AKŞ) ölçümü veya Oral Glikoz Tolerans Testi (OGTT) yapılarak saptanır. AKŞ ölçümü 100-125 mg/dl olması gizli şeker(pre-diyabet) sinyalidir. AKŞ ölçüm sonucunun 126 mg/dl veya daha fazla olması diyabetin varlığını gösterir.

   OGTT’de glikozdan zengin sıvı aldıktan 2 saat sonraki kan şekeri değeri yorumlanmasıdır.. İkinci saat kan şekeri ölçümü 140-199 mg/dl ise gizli şeker, 200 mg/dl veya daha yüksek ise diyabet tanısı konulur.

KENDİ KENDİNE KAN ŞEKERİ ÖLÇÜMÜNÜN ÖNEMİ

   Diyabetik hastanın evde kendi kendine takip yapması kolay ve ucuz kan şekeri kontrolü sağlar. Hipoglisemi ve hiperglisemini ataklarının tespiti ve gerekli önlemlerin alınmasına yardımcı olur. Komplikasyonların erken tanısı ve gelişiminin geciktirilmesi veya önlenmesi açısından önemlidir. Diyet, egzersiz ve kan şekeri düzeyleri ile bağlantılı olarak hastanın eğitimine yardımcı olur. Hastanede yatış sıklığını ve yatış süresini azaltır.Evde kan şekeri takibi kısa ve uzun dönemde, diyabetin takip ve tedavi maliyetini azaltmaktadır.

KAN ŞEKERİ NASIL ÖLÇÜLÜR ?

Kan şekeri ölçümü yapacak kişinin doktorundan ya da diyabet hemşiresinden eğitim alması şarttır. Kan şekeri testi kan şekeri ölçüm cihazlarıyla ölçülür.Ölçüm yapılmadan aşağıda resimlerle belirtilen adımlar takip edilmelidir. 

Delinecek parmak ucu alkollü bez ya da pamukla silinip kuruması beklenir.	Parmak ucu delindikten sonra ilk damlası silinir. İkinci damla stribe emdirilerek ölçüm cihazında okutulur.	Sonuçların hemen unutulmaması için kan şekeri takip defterine tarih ve saate dikkat edilerek kaydedilir.

Hasta her muayenesinde takip çizelgesini yanında bulundurmalıdır.

KAN ŞEKERİ ÖLÇÜM SIKLIĞI VE ZAMANI

Çoklu doz insülin tedavisi altındaki Tip-1 DM  hastaları günde 3-4 kez ölçüm yapabilir. İnsülin pompası kullanan kişiler tercihen her öğün öncesinde ve sonrasında, gece yatmadan önce, egzersiz öncesinde, gerektiğinde sabaha karşı ölçüm yapabilirler. 

Özellikle insülin kullananlar başta olmak üzere, tüm diyabetlilerde hipoglisemi kuşkusu varsa kan glukoz düzeyi ölçülmeli ve öncelikle hipoglisemi tedavisini takiben güvenli normoglisemik değerlere ulaşıldığından emin oluncaya kadar kan glukoz düzeyi izlenmelidir.Major tedavi değişikliklerinde ve araya giren hastalık durumlarında ölçüm sıklığı artırılmalıdır. 

Gebelik planlayan veya halen gebe olan diyabetlilerde ölçüm sıklığı artırılmalıdır. Gebelerde açlık ve öğünlerden 1 saat sonraki kan şekeri izlenmelidir. Tip 2 diyabetlilerde ölçüm sıklığı ve zamanlaması konusunda görüş birliği yoktur, hastanın ihtiyacına göre belirlenmelidir.