Lisansüstü Eğitim-Öğretim Programı Açılması ve Yürütülmesine Dair İlkeler
Doktora ve sanatta yeterlik programlarına başvuru
MADDE 13 – (1) Doktora ve sanatta yeterlik programlarına başvurabilmek için aranan şartlar aşağıda belirtilmiştir:
a) Tezli yüksek lisans diploması, bütünleştirilmiş doktora/sanatta yeterlik programında lisans diplomasına sahip olmaları gerekir.
b) Lisans derecesiyle doktora/sanatta yeterlik programına başvuranların lisans mezuniyet not ortalamasının 4 tam puan üzerinden en az 3 puan veya eşdeğer bir puana sahip olmaları gerekir.
c) Lisans veya tezli yüksek lisans programını yabancı ülkelerde tamamlamış adayların YÖK denklik belgesi almaları gerekir.
ç) Tıp, diş hekimliği, veteriner, eczacılık fakülteleri ile hazırlık sınıfları en az on yarıyıl süreli lisans diplomasına veya Sağlık Bakanlığınca düzenlenen esaslara göre bir laboratuvar dalında kazanılan uzmanlık yetkisine sahip olmak gerekir.
d) ALES veya eşdeğeri sınavından YÖK tarafından belirlenen en az 55 puandan az olmamak üzere Senato tarafından belirlenen ALES puanına sahip olmak gerekir.
e) ALES belgesi geçerlilik süresi içinde olmalıdır.
f) Lisans derecesiyle doktora programına başvuranların, ALES’ten başvurduğu programın puan türünde 80 puandan az olmamak üzere Senato tarafından belirlenen ALES puanını almış olmaları gerekir.
g) Güzel Sanatlar Fakültesi ve Konservatuvarın enstitülerdeki anasanat dallarına öğrenci kabulünde ALES puanı aranmaz. Ancak Senato kararı ile ALES koşulu ve taban puanını belirlenebilir.
ğ) Sanatta yeterlik programına güzel sanatlar fakülteleri ile konservatuvar mezunları ile diğer fakültelerin eşdeğer programlarından mezun olanların haricinde başvuran adayların ALES sözel puan türünde en az 55 puandan, lisans derecesiyle başvuran adayların ise ALES sözel puan türünde en az 80 puandan az olmamak koşuluyla Senato kararı ile belirlenen ALES puanına sahip olmaları gerekir.
h) Adaylar, anadilleri dışında YÖK tarafından kabul edilen merkezi yabancı dil sınavlarından İngilizce, Almanca, Fransızca, İtalyanca, İspanyolca, Rusça, Arapça, Çince, Japonca, Farsça dillerinin birinden en az 55 puan veya ÖSYM tarafından eşdeğerliği kabul edilen uluslararası yabancı dil sınavından bu puan eşdeğeri puan almaları hâlinde programa kabul edilebilirler. Gerekirse girilecek programların özelliklerine göre bu asgari puanların yükseltilmesine Senatoca karar verilebilir.
ı) Doktora bilim alanı bir yabancı dille ilgili olanların; öğrenim görecekleri yabancı dilde, YÖK tarafından kabul edilen merkezî yabancı dil sınavları ile eşdeğerliği kabul edilen uluslararası yabancı dil sınavlarından en az 80 veya ÖSYM tarafından eşdeğerliği kabul edilen uluslararası yabancı dil sınavlarından bu puan muadili bir puan alması zorunludur.
Temel tıp bilimleri doktora programına başvuru, değerlendirme ve kabul
MADDE 14 – (1) Temel tıp bilimleri doktora programına başvuru koşulları şunlardır:
a) Tıp fakültesi, veteriner fakültesi ile diş hekimliği fakültesi mezunlarının lisans diplomasına, diğer fakülte mezunlarının yüksek lisans diplomasına sahip olmaları gerekir.
b) Tıp fakültesi mezunlarının en az 50 TUS Temel Tıp Puanına veya en az 55 ALES sayısal puana sahip olmaları gerekir. Başvuruların hangi puan türüne ve düzeyine göre yapılacağı Senato tarafından belirlenir. Temel tıp puanı, TUS’un Temel Tıp Bilimleri Testi-1 bölümünden elde edilen standart puanın 0,7; Klinik Tıp Bilimleri Testinden elde edilen standart puanın 0,3 ile çarpılmasıyla elde edilir.
c) Tıp fakültesi mezunu olmayanlar için en az 55 ALES sayısal puanından aşağı olmamak koşuluyla Senato tarafından belirlenecek ALES puanına sahip olmaları gerekir.
ç) Adaylardan başvuru esnasında talep edilecek referans mektubu, neden doktora yapmak istediğini belirten kompozisyon, uluslararası standart sınavlar ve benzeri diğer belgeler her başvuru dönemi başında Senato tarafından belirlenerek ilanda belirtilir.
d) Temel tıp bilimlerinde doktora programına öğrenci kabulünde, anadilleri dışında YÖK tarafından kabul edilen merkezi yabancı dil sınavları ile eşdeğerliği kabul edilen uluslararası yabancı dil sınavlarından en az 55 puan veya ÖSYM tarafından eşdeğerliği kabul edilen uluslararası yabancı dil sınavlarından bu puan muadili bir puan alınması zorunlu olup, bu asgari puanların girilecek programların özelliklerine göre gerekirse yükseltilmesine Senato tarafından karar verilir.
(2) Değerlendirme ve kabul şartları şunlardır:
a) Senatoca ilgili başvuru döneminde kabul sıralamasının yalnız temel tıp puanı veya ALES puanına göre yapılmasına karar vermediği sürece sıralama %50’den aşağı olmamak üzere temel tıp puanı veya ALES puanı, lisans ve/veya yüksek lisans not ortalaması ve bilimsel değerlendirme ve/veya mülakat sonucunun ortak değerlendirilmesine göre yapılır. Mülakat puanı ortalamaya katılmadan önce yapılan sıralamaya göre kontenjan sayısının en çok iki katı kadar aday mülakata davet edilir. Sıralamaya göre son sırada aynı puana sahip olan adayların tamamı mülakata davet edilir.
b) Tıp, veteriner ve diş hekimliği fakülteleri mezunları için kabul sıralaması, Senato tarafından yalnız temel tıp puanı veya ALES puanına göre yapılmasına karar vermediği sürece, %50’den az olmamak üzere temel tıp puanı veya ALES puanı, lisans ve/veya yüksek lisans not ortalaması ve bilimsel değerlendirme ve/veya mülakat sonucuna göre yapılır. Senato ilgili dönem için aksine karar vermediği takdirde ALES veya TUS temel tıp puanının %50’si, yüksek lisans puanının %20’si, bilimsel değerlendirme ve/veya mülakat notunun %30’u ağırlıkla dikkate alınır. Kabul için hesaplanan puanın en az 70 olması şart olup sıralama buna göre yapılır. Değerlendirmeler 100 tam puan üzerinden yapılır.
c) Tıp, veteriner ve diş hekimliği fakülteleri mezunu olmayanların kabul sıralaması, Senato tarafından yalnız ALES puanına göre yapılmasına karar vermediği sürece, %50’den az olmamak üzere ALES puanı, lisans ve/veya yüksek lisans not ortalaması ve bilimsel değerlendirme ve/veya mülakat sonucuna göre yapılır. Senato ilgili dönem için aksine karar vermediği takdirde ALES puanının % 50’si, lisans ve/veya yüksek lisans puanının %20’si, bilimsel değerlendirme ve/veya mülakat notunun %30’u ağırlıkla dikkate alınır. Kabul için hesaplanan puanın en az 70 olması şart olup sıralama buna göre yapılır. Değerlendirmeler 100 tam puan üzerinden yapılır. Eğer başvuru sırasında referans mektubu ve neden doktora yapmak istediğini, hedeflerini belirtilen kompozisyon talep edilmiş ise bu belgeler dikkate alınarak sözlü değerlendirme yapılır.
ç) Eşit puan durumunda adaylar arasında önceliğin belirlenmesinde; sırasıyla, ALES veya eşdeğeri sınav notu veya temel tıp puanı, lisans ve/veya yüksek lisans not ortalaması veya yabancı dil sınav puanı yüksek olanlar tercih edilir.
d) Küsuratlı notlarda virgülden itibaren beş basamak dikkate alınır.
Doktora Programı
Amaç
MADDE 33 – (1) Doktora programının amaçları aşağıdakilerden oluşur:
a) Öğrenciye ilgili alanda bağımsız araştırma yapma, bilimsel olayları geniş ve derin bir bakış açısıyla irdeleyerek yorum yapma ve yeni sentezlere ulaşabilme yeteneği kazandırmak.
b) Doktora çalışması sonucunda hazırlanacak tezin; bilime yenilik getirmesi, yeni bir bilimsel yöntem geliştirmesi veya bilinen bir yöntemin yeni bir alana uygulanması özelliklerini haiz olmasını sağlamak.
Kapsam
MADDE 34 – (1) Doktora programının kapsamına ilişkin esaslar şunlardır:
a) Doktora programı, tezli yüksek lisans derecesi ile kabul edilmiş öğrenciler için toplam 21 krediden ve bir eğitim-öğretim yılı 60 AKTS’den az, Sosyal Bilimler Enstitüsü için 30 krediden fazla olmamak koşuluyla en az yedi ders, seminer, yeterlik sınavı, tez önerisi ve tez çalışması olmak üzere en az 240 AKTS kredisinden oluşur. Ayrıca Senatonun belirlediği sayıda ve nitelikte tam metin özgün makale yayımlamış olmak zorunludur.
b) Doktora programına lisans derecesi ile kabul edilmiş öğrenciler için 42 krediden az olmamak kaydıyla en az on dört ders, seminer, yeterlik sınavı, tez önerisi, tez çalışması toplam en az 300 AKTS kredisinden oluşur. Ayrıca Senatonun belirlediği sayıda ve nitelikte tam metin özgün makale yayımlamış olmak zorunludur.
(2) Doktora dersleri, anabilim dalı başkanlığının teklifi ve enstitü yönetim kurulu kararı ile diğer yükseköğretim kurumlarında verilmekte olan doktora derslerinden yüksek lisans derecesi ile kabul edilmiş öğrenciler için en fazla iki, lisans derecesiyle kabul edilmiş öğrenciler için en fazla dört ders seçilebilir. Bu dersler kredi yükünden sayılır.
(3) Lisans dersleri ders yüküne ve doktora kredisine sayılmaz.
(4) Doktora programları ikinci öğretim olarak açılamaz.
Süre
MADDE 35 – (1) Doktora programı, bilimsel hazırlıkta geçen süre hariç tezli yüksek lisans derecesi ile kabul edilenler için kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın sekiz yarıyıl olup azami tamamlama süresi on iki yarıyıl; lisans derecesi ile kabul edilenler için on yarıyıl olup azami tamamlama süresi on dört yarıyıldır.
(2) Kredili dersleri başarıyla tamamlamanın azami süresi tezli yüksek lisans derecesi ile kabul edilenler için dört yarıyıl, lisans derecesi ile kabul edilenler için altı yarıyıldır. Bu süre içinde kredili derslerini başarıyla tamamlayamayan veya Üniversitenin öngördüğü en az genel not ortalamasını sağlayamayan öğrencinin enstitü ile ilişiği kesilir.
(3) Doktora programı için kredili derslerini başarıyla bitiren, yeterlik sınavında başarılı bulunan ve tez önerisi kabul edilen, ancak tez çalışmasını birinci fıkrada belirtilen on iki veya on dört yarıyıl sonuna kadar tamamlayamayan öğrencinin ilişiği kesilir.
(4) Lisans derecesi ile doktora programına başvurmuş öğrencilerden, kredili derslerini ve/veya azami süresi içinde tez çalışmasını tamamlayamayanlara, doktora tezinde başarılı olamayanlara tezsiz yüksek lisans için gerekli kredi yükü, proje ve benzeri diğer şartları yerine getirmiş olmaları kaydıyla talepleri halinde tezsiz yüksek lisans diploması verilir.
Tez danışmanı atanması
MADDE 36 – (1) Enstitü anabilim dalı başkanlığı her öğrenci için Üniversite kadrosunda bulunan öğretim üyesini tez danışmanı olarak önerir, enstitü yönetim kurulu danışmanı atar. Tez danışmanının en geç birinci yarıyıl sonuna kadar atanması zorunludur.
(2) Tez danışmanı, Senatoca belirlenen niteliklere sahip öğretim üyeleri arasından seçilir. Üniversitede belirlenen niteliklere sahip öğretim üyesi bulunmaması halinde Senatoca belirlenen ilkeler çerçevesinde enstitü yönetim kurulu tarafından başka bir yükseköğretim kurumundan öğretim üyesi danışman olarak seçilebilir. Doktora programlarında öğretim üyelerinin tez yönetebilmesi için, başarıyla tamamlanmış en az bir yüksek lisans tezi yönetmiş olması gerekir. Tez çalışmasının niteliğinin birden fazla tez danışmanı gerektirdiği durumlarda atanacak ikinci tez danışmanı, Üniversite kadrosu dışından en az doktora derecesine sahip kişilerden olabilir.
(3) Öğrencinin veya danışmanın gerekçeli yazılı talebi üzerine, ders veya tez aşamasında Sosyal Bilimler Enstitüsünde anabilim/anasanat dalı başkanlığının, Eğitim, Fen ve Sağlık Bilimleri Enstitülülerinde anabilim dalı kurulunun teklifi ve enstitü yönetim kurulu kararıyla danışman değiştirilebilir.
Doktora yeterlik sınavı
MADDE 37 – (1) Yeterlik sınavında, öğrencinin bilimsel düşünme becerisi, bilimsel yöntemleri özümseme seviyesi, bağımsız bir araştırmayı yürütebilmesine yönelik temel konular ve kavramlar ile doktora yaptığı anabilim dalıyla ilgili konularda derinlemesine bilgi sahibi olup olmadığı sınanır.
(2) Öğrenci, derslerini ve seminerini başarı ile tamamladıktan sonra izleyen yarıyılın sonuna kadar yeterlik sınavına girebilir. Ancak, yüksek lisans derecesiyle kabul edilen öğrenci en geç beşinci yarıyılın, lisans derecesiyle kabul edilen öğrenci en geç yedinci yarıyılın sonuna kadar yeterlik sınavına girmek zorundadır.
(3) Yeterlik sınavları, enstitü anabilim dalı başkanlığı tarafından form ile önerilen ve enstitü yönetim kurulu tarafından onaylanan beş asıl, iki yedek jüri üyesi tarafından düzenlenir ve yürütülür. Sınav jürisinin, en az iki üyesi başka bir yükseköğretim kurumundan olmalıdır. Danışmanın oy hakkı olup olmadığı hususunda enstitü yönetim kurulu karar verir. Danışmanın oy hakkı olmaması durumunda jüri altı öğretim üyesinden oluşur. Anabilim/anasanat dalı başkanlıklarının, yeterlik/ön yeterlik jüri önerilerini sınavdan bir ay önce enstitüye bildirmesi gerekir. Yeterlik sınavı toplantıları öğretim elemanları, lisansüstü öğrenciler ve alanın uzmanlarından oluşan dinleyicilerin katılımına açık olarak yapılır. Ancak, izleyiciler soru soramaz. Sınavın tamamlanmasından sonra jüri, izleyicilere kapalı olarak adayın başarılı veya başarısız olduğuna salt çoğunlukla karar verir. Bu kararın yer aldığı doktora yeterlik sınav sonuç tutanağı ve sınav evrakları anabilim dalı başkanlığınca tez sınavını izleyen üç gün içinde enstitüye iletilir.
(4) Yeterlik sınavı, enstitü yönetim kurulu kararının anabilim dalına tebliğini izleyen günden başlayarak en geç bir ay içinde yapılır.
(5) Yeterlik sınavı bir bütün olup yazılı ve sözlü olarak iki bölüm halinde yapılır. Öğrencinin yazılı sınavdan başarılı sayılması için, sözlü sınavdan başarılı olması koşuluyla, 100 tam puan üzerinden en az 75 puan alması şarttır. Sözlü sınavda adaya yöneltilen sorular tutanak altına alınır. Yazılı sınavdan başarısız olan öğrenci sözlü sınava alınmaz. Sözlü sınavda başarısız olan öğrenci yeterlik sınavından başarısız sayılır.
(6) Yeterlik sınavında başarısız olan öğrenci başarısız olduğu bölümden/bölümlerden bir sonraki yarıyılda tekrar sınava alınır. Bu sınavda da başarısız olan öğrencinin doktora programı ile ilişiği kesilir.
(7) Bir öğrenci bir yılda en fazla iki kez yeterlik sınavına girer.
(8) Jüri, yeterlik sınavını başaran bir öğrencinin ders yükünü tamamlamış olsa bile, toplam kredi miktarının 1/3’ünü geçmemek ve ders kapsamını belirtmek şartıyla eksik görülen konuyla ilgili ders/dersler almasını enstitüye önerebilir.
Tez izleme komitesi
MADDE 38 – (1) Yeterlik sınavında başarılı olan öğrenci için danışmanın önerisi, anabilim dalı başkanlığının teklifi ve enstitü yönetim kurulu kararı ile bir ay içinde tez izleme komitesi oluşturulur. Danışmanın önerisiyle anabilim dalı başkanının teklifi arasında farklılık olması halinde anabilim dalı kurul kararına göre uygulamaya devam edilir.
(2) Tez izleme komitesi üç öğretim üyesinden oluşur. Danışman dışındaki iki üyeden biri aynı anabilim dalından, diğer üye ise farklı anabilim dalı öğretim üyelerinden seçilir. Herhangi bir sebeple komite üyelerinden birinin ayrılması halinde yeni bir üye atanır. Eğer varsa ikinci tez danışmanı komite toplantılarına katılabilir. Ancak tez izleme komitesi üyesi olamaz.
(3) Tez izleme komitesinin kurulmasından sonraki dönemlerde danışmanın önerisi, anabilim dalı başkanlığının teklifi ve enstitü yönetim kurulu kararı ile tez izleme komitesi üyelerinde değişiklikler yapılabilir.
Tez önerisi savunması
MADDE 39 – (1) Doktora yeterlik/sanatta ön yeterlik sınavını başarıyla tamamlayan öğrenci; en geç altı ay içinde yapacağı araştırmanın amacını, yöntemini ve çalışma planını kapsayan tez önerisini tez izleme komitesi önünde sözlü olarak savunur. Öğrenci, tez/sanatta yeterlik çalışması önerisi ile ilgili yazılı bir raporu sözlü savunmadan en az on beş gün önce komite üyelerine dağıtır.
(2) Tez izleme komitesi tüm üyelerin katılımıyla toplanır ve tez/sanatta yeterlik çalışması önerisinin kabul veya reddine salt çoğunlukla karar verir. Düzeltme için bir ay süre verilir. Bu süre sonunda kabul veya ret yönünde salt çoğunlukla verilen karar, anabilim dalı başkanlığınca işlemin bitişini izleyen üç gün içinde doktora tez/sanatta yeterlik çalışması konusu önerisi savunma ve değişikliğine ilişkin formu enstitüye iletilir.
(3) Tez/sanatta yeterlik çalışması konusu önerisi reddedilen öğrenci, yeni bir danışman ve/veya tez/sanatta yeterlik çalışması konusu seçme hakkına sahiptir. Böyle bir durumda yeni bir tez izleme komitesi oluşturulabilir. Programa aynı danışmanla devam etmek isteyen öğrenci üç ay içinde, danışman ve tez/sanatta yeterlik çalışması konusunu değiştiren öğrenci ise altı ay içinde tekrar tez/sanatta yeterlik çalışması önerisi savunmasına alınır. Tez/sanatta yeterlik çalışması önerisi bu savunmada da reddedilen öğrencinin Üniversite ile ilişiği kesilir.
(4) Tez/sanatta yeterlik çalışması önerisi kabul edilen öğrenci için tez izleme komitesi, Ocak-Haziran ve Temmuz-Aralık ayları arasında birer defa olmak üzere yılda en az iki kez toplanır. Öğrenci, toplantı tarihinden en az bir ay önce komite üyelerine yazılı bir rapor sunar. Bu raporda o ana kadar yapılan çalışmaların özeti ve bir sonraki dönemde yapılacak çalışma planı belirtilir. Öğrencinin tez/sanatta yeterlik çalışması, komite tarafından başarılı veya başarısız olarak belirlenir. Sonuç doktora tez izleme komitesi raporu ile anabilim dalı başkanlığı tarafından enstitüye iletilir. Komite tarafından üst üste iki kez veya aralıklı olarak üç kez başarısız bulunan öğrencinin Üniversite ile ilişiği kesilir.
(5) Tez/sanatta yeterlik çalışması önerisi savunmasına geçerli bir mazereti olmaksızın birinci fıkrada belirtilen sürede girmeyen öğrenci başarısız sayılarak tez önerisi reddedilir.
(6) Tez/sanatta yeterlik çalışması aşamasında konu ve/veya ad değişikliği söz konusu olması halinde tez izleme komitesinin önerisi ile yeni tez konusu ve/veya adı ilgili form doldurularak Sosyal Bilimler Enstitüsünde anabilim dalı başkanının, Eğitim, Fen ve Sağlık Bilimleri Enstitülerinde anabilim dalı kurulunun teklifiyle enstitüye sunulur ve enstitü yönetim kurulunca karara bağlanır.
Doktora tezinin sonuçlandırılması
MADDE 40 – (1) Doktora/sanatta yeterlik programındaki bir öğrenci, elde ettiği sonuçları Senato tarafından kabul edilen yazım kurallarına uygun biçimde yazar ve tezini jüri önünde sözlü olarak savunur.
(2) Doktora tezinin savunmasından önce ve düzeltme verilen tezlerde ise düzeltme ile birlikte öğrenci tezini tamamlayarak danışmanına sunar. Danışman tezin savunulabilir olduğuna ilişkin görüşünü, intihal yazılım programı raporunu ve tezi enstitüye teslim eder. Enstitü söz konusu teze ilişkin intihal yazılım programı raporunu kontrol ederek danışmana ve jüri üyelerine gönderir. Rapordaki verilerde gerçek bir intihalin tespiti halinde gerekçesi ile birlikte karar verilmek üzere tez enstitü yönetim kuruluna gönderilir.
(3) Öğrencinin tezinin/sanatta yeterlik çalışmasının sonuçlanabilmesi için en az üç tez izleme komitesi raporu sunulması gerekir.
(4) Adayın savunma sınavına alınabilmesi için tez/sanatta yeterlik çalışması konusu veya anabilim/anasanat dalı programıyla ilgili özgün bir makalenin uluslararası indekslerde taranan dergilerde yayımlanması veya yayıma kabul edilmesi şarttır. Yayınlarda doktora/sanatta yeterlik öğrencisinin birinci isim olması şart değildir.
(5) Doktora tez/sanatta yeterlik jürisi, danışman ve anabilim/anasanat dalı başkanlığının önerisi ve enstitü yönetim kurulu onayı ile atanır. Jüri, üçü öğrencinin tez izleme komitesinde yer alan öğretim üyeleri ve en az ikisi Üniversite dışından olmak üzere danışman dahil beş öğretim üyesinden oluşur. Danışmanın oy hakkı olup olmadığı hususunda enstitü yönetim kurulu karar verir. Danışmanın oy hakkı olmaması durumunda jüri altı öğretim üyesinden oluşur. Ayrıca ikinci tez danışmanı oy hakkı olmaksızın jüride yer alabilir.
(6) Enstitü, görevlendirme yazılarını ve tezleri/sanatta yeterlik çalışmalarını asıl ve yedek jüri üyelerine, enstitü yönetim kurulu kararını anabilim/anasanat dalı başkanlığına gönderir. Öğrenci de konuya ilişkin yazılı olarak bilgilendirilir. Tezler/sanatta yeterlik çalışmaları, görevlendirilen üyelere öğrenciler tarafından geciktirilmeksizin iletilir, dışarıdan görevlendirilenlere ise posta yoluyla gönderilir.
(7) Jüri üyeleri, söz konusu tezin/sanatta yeterlik çalışmasının kendilerine teslim edildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde toplanarak öğrenciyi tez/sanatta yeterlik çalışması sınavına alır. Tez/sanatta yeterlik çalışması sınavı, tez/sanatta yeterlik çalışmasının sunulması ve bunu izleyen soru-cevap bölümünden oluşur. Tez/sanatta yeterlik çalışması sınavı; öğretim elemanları, lisansüstü öğrenciler ve alanın uzmanlarından oluşan dinleyicilerin katılımına açık ortamlarda gerçekleştirilir. Ancak, izleyiciler soru soramaz. Sınavın tamamlanmasından sonra jüri, izleyicilere kapalı olarak tez hakkında salt çoğunlukla kabul, ret veya düzeltme kararı verir. Bu karar, jüri üyelerinin kişisel raporları ve jüri ortak raporu ve varsa diğer sınav evrakları ile enstitü anabilim/anasanat dalı başkanlığınca tez/sanatta yeterlik çalışması sınavını izleyen üç gün içinde enstitüye iletilir.
(8) Kabul edilen tezlere/sanatta yeterlik çalışmalarına ait metin çalışmasının tez/sanatta yeterlik çalışması onay sayfasında jüri üyelerinin imzaları bulunur. Olumsuz oy kullananlar olumsuz görüşte olduklarını belirterek onay sayfasını imzalar.
(9) Sınav esnasında jürinin ortak kararı ile tez/sanatta yeterlik çalışması adı değişikliği önerisi var ise jürice tez/sanatta yeterlik çalışması adı değişikliği önerisine ilişkin form doldurularak diğer evrakları ile birlikte enstitüye teslim edilir.
(10) Tezi/sanatta yeterlik çalışması başarısız bulunarak reddedilen öğrencinin enstitü ile ilişiği kesilir.
(11) Tezi/sanatta yeterlik çalışması hakkında düzeltme kararı verilen öğrenci en geç altı ay içinde düzeltmeleri yapılan tezi/sanatta yeterlik çalışmasını aynı jüri önünde yeniden savunur. Bu savunma sonunda da başarısız bulunarak tezi/sanatta yeterlik çalışması kabul edilmeyen öğrencinin enstitü ile ilişiği kesilir.
(12) Lisans derecesi ile doktoraya kabul edilmiş olanlardan tezde/sanatta yeterlik çalışmasında başarılı olamayanlar için talepleri halinde 35 inci maddenin dördüncü fıkrasına göre tezsiz yüksek lisans diploması verilir.
Lisansüstü Eğitim-Öğretim Programı Açılması ve Yürütülmesine Dair İlkeler
Tezli ve tezsiz yüksek lisans programlarına başvuru
MADDE 12 – (1) Tezli ve tezsiz yüksek lisans programlarına başvuruya ilişkin esaslar şunlardır:
a) Adaylar, anabilim/anasanat dalı başkanlığınca ve enstitü yönetim kurulunca onaylanan bir bilim ya da sanat dalında lisans derecesine sahip olmak zorundadır.
b) Tezli yüksek lisansta adayların ALES veya eşdeğeri sınavından YÖK tarafından belirlenen en az 55 puandan az olmamak üzere Senato tarafından belirlenen ALES puanını almış olmaları koşulu aranır. Güzel Sanatlar Fakültesi ile Konservatuvarın enstitülerdeki yüksek lisans programlarında anabilim/anasanat dallarına ve tezsiz yüksek lisans programlarına başvurularda ALES belgesi aranmaz.
c) En az 55 ALES puan şartını sağlayan, bir lisansüstü programı tamamlayan ve yeniden başka bir lisansüstü programa başlamak isteyen öğrencilerden mezuniyet tarihinden sonra en fazla bir yarıyıl ara vermek şartıyla başvuranlar için ALES koşulu aranmaz.
ç) ALES belgesi geçerlilik süresi içinde olmalıdır.
d) Tezli yüksek lisans programlarında yabancı dil aranıp aranmayacağı, aranacaksa hangi düzeyde yabancı dil bilgisi gerektiği, programı açan anabilim/anasanat dalı kurulunun önerisi üzerine enstitü kurulunda karara bağlanarak Senatonun onayı ile kesinleşir ve ilanda belirtilir. Adaylar, YÖK tarafından kabul edilen merkezi yabancı dil sınavları ile eşdeğerliği kabul edilen uluslararası yabancı dil sınavından Senatonun belirlediği puanı almak zorundadır.
e) Tezsiz yüksek lisans programlarında yabancı dil şartı aranmaz.
f) Eğitim Bilimleri Enstitüsü için yüksek lisans bilim alanı bir yabancı dille ilgili olan programlarda öğrenim görecek öğrenciler, yabancı dilde ÖSYM tarafından düzenlenen yabancı dil sınavlarından en az 80 veya ÖSYM yönetim kurulu tarafından eşdeğerliği kabul edilen uluslararası yabancı dil sınavından eşdeğer puanı almak zorundadırlar.
g) Bu Yönetmelikte belirtilen tüm hükümler ikinci öğretim tezli yüksek lisans programları için de geçerlidir. İkinci öğretim tezli ve tezsiz yüksek lisans öğrenim ücreti Üniversite Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.
Tezli Yüksek Lisans Programı
Amaç ve kapsam
MADDE 26 – (1) Tezli yüksek lisans programının amacı, öğrencinin bilimsel araştırma yaparak yeni bilgilere erişme, bilgiyi değerlendirme, yorumlama ve özgün bilimsel bilgi üretme yeteneğini kazanmasını sağlamaktır.
(2) Tezli yüksek lisans programı toplam 21 krediden az ve Sosyal Bilimler Enstitüsü için 30 krediden fazla olmamak koşuluyla en az 7 ders, bir seminer dersi ve tez çalışmasından oluşur. Seminer dersi ve tez çalışması kredisiz olup başarılı veya başarısız olarak değerlendirilir. Tezli yüksek lisans programı, bir eğitim-öğretim yılında 60 AKTS kredisinden az olmamak koşuluyla seminer dersi dâhil en az sekiz ders ve tez çalışması olmak üzere toplam en az 120 AKTS kredisinden oluşur. Ayrıca Senatonun belirlediği sayıda ve nitelikte tam metin özgün makale yayımlamış ve performansa dayalı sanatsal etkinlik yapmış olmak zorunludur.
(3) Öğrencinin alacağı derslerin en çok ikisi, lisans öğrenimi sırasında alınmamış olması kaydıyla, lisans derslerinden seçilebilir. Ayrıca anabilim/anasanat dalı başkanlığının önerisi ve enstitü yönetim kurulunun onayı ile diğer yükseköğretim kurumlarında verilmekte olan derslerden en fazla iki ders seçilebilir.
(4) Tezli yüksek lisans programı ikinci öğretim programı olarak yürütülebilir.
Süre
MADDE 27 – (1) Tezli yüksek lisans programının süresi bilimsel hazırlıkta geçen süre hariç, kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın dört yarıyıl olup, program en çok altı yarıyılda tamamlanır.
(2) Dört yarıyıl sonunda öğretim planında yer alan kredili derslerini ve seminer dersini başarıyla tamamlayamayan veya bu süre içerisinde Üniversitenin öngördüğü başarı koşullarını/ölçütlerini yerine getiremeyen; azami süreler içerisinde ise tez çalışmasında başarısız olan veya tez savunmasına girmeyen öğrencinin Üniversite ile ilişiği kesilir.
Tez danışmanı ve tez çalışması
MADDE 28 – (1) Her öğrenci için tez danışmanı en geç birinci yarıyılın sonuna kadar; öğrencinin danışmanıyla beraber belirleyeceği tez konusu ise en geç ikinci yarıyılın sonuna kadar yüksek lisans tez konusu/adı önerisi veya değişikliği Sosyal Bilimler Enstitüsünde anabilim/anasanat dalı başkanlığınca; Eğitim, Fen ve Sağlık Bilimleri Enstitülerinde ise anabilim dalı kurulu kararı olarak enstitüye önerilir. Tez danışmanı ile tez konusu önerisi, enstitü yönetim kurulunun kararı ile kesinleşir.
(2) Tez danışmanı, Senatoca belirlenen niteliklere sahip öğretim üyeleri arasından seçilir. Üniversitede belirlenen niteliklere sahip öğretim üyesi bulunmaması halinde Senatoca belirlenen ilkeler çerçevesinde enstitü yönetim kurulu tarafından başka bir yükseköğretim kurumundan öğretim üyesi danışman olarak seçilebilir. Tez çalışmasının niteliğinin birden fazla tez danışmanı gerektirdiği durumlarda atanacak ikinci tez danışmanı, Üniversite kadrosu dışından da en az doktora derecesine sahip kişilerden olabilir.
(3) Öğrencinin veya danışmanın gerekçeli yazılı talebi üzerine, ders veya tez aşamasında Sosyal Bilimler Enstitüsünde anabilim/anasanat dalı başkanlığının; Eğitim, Fen ve Sağlık Bilimleri Enstitülülerinde anabilim dalı/anasanat kurulunun teklifi ve enstitü yönetim kurulunun kararıyla danışman değiştirilebilir.
(4) Tez aşamasında konu ve/veya ad değişikliği söz konusu olması halinde danışmanın gözetiminde belirlenen yeni tez konusu ve/veya adı ilgili form doldurularak Sosyal Bilimler Enstitüsünde anabilim/anasanat dalı başkanlığının, Eğitim, Fen ve Sağlık Bilimleri Enstitülerinde anabilim dalı kurulunun teklifiyle enstitüye sunulur ve yönetim kurulunca karara bağlanır.
(5) Dersler tamamlandıktan sonra en az bir yarıyıl geçmeden tez teslim edilemez.
Yüksek lisans tezinin sonuçlanması
MADDE 29 – (1) Yüksek lisans tezinin sonuçlanması aşağıda belirtilen şekilde yapılır:
a) Tezli yüksek lisans programında eğitim alan bir öğrenci, elde ettiği sonuçları Senato tarafından belirlenen yazım kurallarına uygun biçimde yazar ve tezini jüri önünde sözlü olarak savunur.
b) Yüksek lisans tezinin savunmasından önce ve düzeltme verilen tezlerde ise düzeltme ile birlikte öğrenci tezini tamamlayarak danışmanına sunar. Danışman tezin savunulabilir olduğuna ilişkin görüşünü, intihal yazılım programı raporunu ve tezi enstitüye teslim eder. Enstitü söz konusu teze ilişkin intihal yazılım programı raporunu kontrol ederek danışmana ve jüri üyelerine gönderir. Rapordaki verilerde gerçek bir intihalin tespiti halinde gerekçesi ile birlikte karar verilmek üzere tez enstitü yönetim kuruluna gönderilir.
c) Yüksek lisans tez jürisi, tez danışmanı ve anabilim/anasanat dalı başkanlığının önerisi ve enstitü yönetim kurulu onayı ile atanır. Jüri, biri öğrencinin tez danışmanı, en az biri de Üniversite dışından olmak üzere üç veya beş öğretim üyesinden oluşur. Jürinin üç kişiden oluşması durumunda ikinci tez danışmanı jüri üyesi olamaz.
ç) Jüri üyeleri, söz konusu tezin kendilerine teslim edildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde toplanarak öğrenciyi tez sınavına alır. Tez sınavı, tez çalışmasının sunulması ve bunu izleyen soru-cevap bölümünden oluşur. Güzel Sanatlar Fakültesi ve Konservatuvarda tez çalışması yazılı metin ve sanatsal performansa dayalı olarak değerlendirilir. Tez sınavı, öğretim elemanları, lisansüstü öğrenciler ve alanın uzmanlarından oluşan dinleyicilerin katılımına açık ortamlarda gerçekleştirilir. Ancak, izleyiciler soru soramaz. Sınavın tamamlanmasından sonra jüri, izleyicilere kapalı olarak tez hakkında salt çoğunlukla kabul, ret veya düzeltme kararı verir. Bu karar, jüri üyelerinin kişisel raporları, jüri ortak raporu ve varsa diğer sınav evrakları ile anabilim/anasanat dalı başkanlığınca tez sınavını izleyen üç gün içinde enstitüye iletilir.
d) Sınav esnasında jürinin ortak kararı ile tez adı değişikliği önerisi var ise jürice tez adı değişikliği önerisine ilişkin form doldurularak diğer evrakları ile birlikte enstitüye teslim edilir.
e) Tezi başarısız bulunarak reddedilen öğrencinin Üniversite ile ilişiği kesilir.
f) Tezi hakkında düzeltme kararı verilen öğrenci en geç üç ay içinde düzeltmeleri yapılan tezi aynı jüri önünde yeniden savunur. Bu savunma sonunda da başarısız bulunarak tezi kabul edilmeyen öğrencinin Üniversite ile ilişiği kesilir.
g) Tezi reddedilen öğrencinin talepte bulunması hâlinde, aynı anabilim dalında açılan tezsiz yüksek lisans programının ders kredi yükü, proje yazımı ve benzeri gereklerini yerine getirmiş olmak kaydıyla kendisine tezsiz yüksek lisans diploması verilir.
Tezsiz Yüksek Lisans Programı
Amaç ve kapsam
MADDE 30 – (1) Tezsiz yüksek lisans programının amacı, öğrenciye mesleki konuda derin bilgi kazandırmak ve mevcut bilginin uygulamada nasıl kullanılacağını göstermektir.
(2) Tezsiz yüksek lisans programı toplam 30 krediden ve 90 AKTS’den az ve Sosyal Bilimler Enstitüsü için 35 krediden ve 120 AKTS’den fazla olmamak kaydıyla en az on ders ile dönem projesi dersinden oluşur. Öğrenci, dönem projesi dersinin alındığı yarıyılda dönem projesi dersine kayıt yaptırmak ve yarıyıl sonunda yazılı proje ve/veya rapor vermek zorundadır. Dönem projesi dersi kredisiz olup başarılı veya başarısız olarak değerlendirilir.
(3) Öğrencinin alacağı derslerin en çok üçü, lisans öğrenimi sırasında alınmamış olması kaydıyla, lisans derslerinden seçilebilir.
(4) Tezsiz yüksek lisans programı ikinci lisansüstü öğretimde de yürütülebilir.
Süre
MADDE 31 – (1) Tezsiz yüksek lisans programını tamamlama süresi, bilimsel hazırlıkta geçen süre hariç, kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın en az iki yarıyıl, en çok üç yarıyıldır. Bu sürenin sonunda başarısız olan veya programı tamamlayamayan öğrencinin Üniversite ile ilişiği kesilir.
Danışman atanması
MADDE 32 – (1) Tezsiz yüksek lisans programında enstitü anabilim/anasanat dalı başkanlığı her öğrenci için ders seçiminde ve dönem projesinin yürütülmesinde danışmanlık yapacak bir öğretim üyesi veya Senato tarafından belirlenen niteliklere sahip doktora derecesine sahip bir öğretim görevlisini en geç birinci yarıyılın sonuna kadar belirler.
