Uludag Üniversiteli akademisyenler, gerçeklestirdikleri proje ile dogal bir volkanik kayaç olan perlit maddesini, dünya üzerinde ilk kez bir tekstil malzemesi içerisinde kullandilar. Yeryüzündeki bilinen perlit rezervinin yaklasik yüzde 75’inin Türkiye’de bulundugunu söyleyen akademisyenler, perlit katkisi sayesinde; hem standart poliesterin özelliklerini gelistirdi, hem de perlite su ana kadar mevcut olmayan yeni bir kullanim alani olusturdu.

Uludag Üniversitesi akademisyenlerinden Prof. Dr. Esra Karaca ve Prof. Dr. Sunay Ömeroglu ile Yük. Müh. Okan Akçam, gerçeklestirdikleri ‘Perlit Içeren Poliester Iplik ve Kumas Üretimi’ projesi ile dünya üzerinde ilk kez perlit maddesini poliester ipliklerin içine dâhil ederek tekstil sektörüne kazandirmis oldular. Farkli katki maddelerinin sentetik ipliklerin üretimi esnasinda iç yapilarina katilabildigini, ancak ilk kez perlit katkili poliester iplik üretildigini vurgulayan proje ortaklarindan Prof. Dr. Sunay Ömeroglu, bu ipliklerden elde edilen kumasin; daha hizli bir su emicilige, daha yüksek bir isi ve ses izolasyonu kabiliyetine sahip oldugunun altini çizdi.

YÜZDE YÜZ YERLI BIR PROJE

Dünyada kullanilan liflerin yaklasik yüzde 50’sinin poliester liflerinden olustugunu açiklayan Prof. Dr. Ömeroglu, kimyasal liflerin içerisinde ise poliesterin oraninin yüzde 80’leri buldugunu belirtti. Bu açidan bakildiginda poliesterin tekstil sektörü için çok önemli bir hammadde oldugunun altini çizen Ömeroglu: “Biz de bu yüzden projemizde poliester ile çalismayi düsündük. Perlit ise, dogada bulunan volkanik bir kayaç. Gözenekli bir yapiya sahip olmasi, hafif olmasi, ses ve isi izolasyonu bakimindan fayda saglamasi dolayisiyla insaat sektörü basta olmak üzere farkli sektörlerde kullanilmaktadir. Dünyadaki bilinen perlit rezervinin yaklasik yüzde 75’i de Türkiye’de bulunuyor. Biz hem standart poliesterin özelliklerini gelistirmek, hem de perlite su ana kadar mevcut olmayan yeni bir kullanim alani olusturmak adina bu projeyi gerçeklestirdik. Bu proje sonucunda; perlitin ilk kez bir lif yapisina dâhil edilmesi mümkün oldu.” dedi.

Prof. Dr. Sunay Ömeroglu, piyasada farkli sektörler için satilan farkli boyutta perlit malzemesinin bulundugunu fakat mevcut boyutlari ile perliti poliesterin içerisine sokmanin mümkün olamayacagini söyledi. Bu amaçla; piyasadan temin ettikleri perlitin ilk önce nano boyutta ögütüldügünü belirten Ömeroglu konusmasina söyle devam etti:

TESTLERDEN BASARI ILE GEÇTI

 “Daha sonra, 1 mikronun altindaki boyutlara düsürülmüs nano perliti, topaklanmamasi için yüzey modifikasyonu isleminden geçirdik. Modifiye edilmis nano perlit malzemesini kullanarak ise yüzde 25 perlit, yüzde 75 poliester polimeri içeren masterbatch elde ettik.  Son olarak, poliester iplik üretimi esnasinda; söz konusu masterbatchleri yüzde 5 oraninda dozajlayarak yüzde 1,25 perlit içeren poliester iplikler elde ettik. Bu iplikleri dokuma isleminde kullanarak farkli desenlerde kumaslar olusturduk. Bu kumaslari kiyaslamak amaciyla; ayni iplik üretim sartlarinda standart poliester iplikler ve bunlari da dokuma kumas üretiminde kullanarak standart poliester kumaslar ürettik. Perlitli ve perlitsiz olarak ürettigimiz bu kumaslara; su emicilik, isil direnç ve ses izolasyonu testleri uyguladik. Su emicilik testleri sonucunda; perlit içeren poliester kumaslarin, standart poliester kumaslara göre yüzde 54’e varan oranlarda daha hizli bir su emiciligine sahip oldugunu gördük. Isil direnç testleri sonucunda; perlit içeren poliester kumaslarin, standart poliester kumaslara göre yüzde 15’e varan oranlarda daha yüksek isi izolasyonu sagladigi sonucuna ulastik. Ses yutum katsayisi testi sonucunda ise;  özellikle insan kulaginin duyabilecegi ses frekanslarinda, perlit içeren kumaslarin çok daha fazla ses tutma özelligine sahip oldugunu tespit ettik.”

TEKSTILIN PEK ÇOK ÜRÜN GRUBUNDA UYGULANABILIR

Gerçeklestirilen projeden elde edilen ürünlere yönelik olarak Türk Patent Enstitüsü’nden patent aldiklarini, ayni zamanda Avrupa ve Amerika’da da patent basvurularinda bulunduklarini açiklayan Prof. Dr. Sunay Ömeroglu sözlerine söyle devam etti: “Projemiz TÜBITAK tarafindan destek görmüs bir çalismadir. Isiyi ve sesi yalitan, ayrica su emici özellik kazanmis perlit katkili tekstil ürünlerinden, termal giysiler, duvar kâgitlari, hali tabanlari gibi çok farkli alanlarda yararlanmak mümkündür. Bu projeye Ar-Ge ve inovasyon destegi vermek isteyen herkes ile ikili görüsmelere haziriz. Dünya genelinde ses getirebilecek ve uygulanabilecek olan projemizden; gerek ülkemiz insanlarinin gerekse de ekonomimizin faydalanmasini umuyoruz.”