Uludağ Üniversiteli akademisyenler, gerçekleştirdikleri proje ile doğal bir volkanik kayaç olan perlit maddesini, dünya üzerinde ilk kez bir tekstil malzemesi içerisinde kullandılar. Yeryüzündeki bilinen perlit rezervinin yaklaşık yüzde 75’inin Türkiye’de bulunduğunu söyleyen akademisyenler, perlit katkısı sayesinde; hem standart poliesterin özelliklerini geliştirdi, hem de perlite şu ana kadar mevcut olmayan yeni bir kullanım alanı oluşturdu.

Uludağ Üniversitesi akademisyenlerinden Prof. Dr. Esra Karaca ve Prof. Dr. Sunay Ömeroğlu ile Yük. Müh. Okan Akçam, gerçekleştirdikleri ‘Perlit İçeren Poliester İplik ve Kumaş Üretimi’ projesi ile dünya üzerinde ilk kez perlit maddesini poliester ipliklerin içine dâhil ederek tekstil sektörüne kazandırmış oldular. Farklı katkı maddelerinin sentetik ipliklerin üretimi esnasında iç yapılarına katılabildiğini, ancak ilk kez perlit katkılı poliester iplik üretildiğini vurgulayan proje ortaklarından Prof. Dr. Sunay Ömeroğlu, bu ipliklerden elde edilen kumaşın; daha hızlı bir su emiciliğe, daha yüksek bir ısı ve ses izolasyonu kabiliyetine sahip olduğunun altını çizdi.

YÜZDE YÜZ YERLİ BİR PROJE

Dünyada kullanılan liflerin yaklaşık yüzde 50’sinin poliester liflerinden oluştuğunu açıklayan Prof. Dr. Ömeroğlu, kimyasal liflerin içerisinde ise poliesterin oranının yüzde 80’leri bulduğunu belirtti. Bu açıdan bakıldığında poliesterin tekstil sektörü için çok önemli bir hammadde olduğunun altını çizen Ömeroğlu: “Biz de bu yüzden projemizde poliester ile çalışmayı düşündük. Perlit ise, doğada bulunan volkanik bir kayaç. Gözenekli bir yapıya sahip olması, hafif olması, ses ve ısı izolasyonu bakımından fayda sağlaması dolayısıyla inşaat sektörü başta olmak üzere farklı sektörlerde kullanılmaktadır. Dünyadaki bilinen perlit rezervinin yaklaşık yüzde 75’i de Türkiye’de bulunuyor. Biz hem standart poliesterin özelliklerini geliştirmek, hem de perlite şu ana kadar mevcut olmayan yeni bir kullanım alanı oluşturmak adına bu projeyi gerçekleştirdik. Bu proje sonucunda; perlitin ilk kez bir lif yapısına dâhil edilmesi mümkün oldu.” dedi.

Prof. Dr. Sunay Ömeroğlu, piyasada farklı sektörler için satılan farklı boyutta perlit malzemesinin bulunduğunu fakat mevcut boyutları ile perliti poliesterin içerisine sokmanın mümkün olamayacağını söyledi. Bu amaçla; piyasadan temin ettikleri perlitin ilk önce nano boyutta öğütüldüğünü belirten Ömeroğlu konuşmasına şöyle devam etti:

TESTLERDEN BAŞARI İLE GEÇTİ

 “Daha sonra, 1 mikronun altındaki boyutlara düşürülmüş nano perliti, topaklanmaması için yüzey modifikasyonu işleminden geçirdik. Modifiye edilmiş nano perlit malzemesini kullanarak ise yüzde 25 perlit, yüzde 75 poliester polimeri içeren masterbatch elde ettik.  Son olarak, poliester iplik üretimi esnasında; söz konusu masterbatchleri yüzde 5 oranında dozajlayarak yüzde 1,25 perlit içeren poliester iplikler elde ettik. Bu iplikleri dokuma işleminde kullanarak farklı desenlerde kumaşlar oluşturduk. Bu kumaşları kıyaslamak amacıyla; aynı iplik üretim şartlarında standart poliester iplikler ve bunları da dokuma kumaş üretiminde kullanarak standart poliester kumaşlar ürettik. Perlitli ve perlitsiz olarak ürettiğimiz bu kumaşlara; su emicilik, ısıl direnç ve ses izolasyonu testleri uyguladık. Su emicilik testleri sonucunda; perlit içeren poliester kumaşların, standart poliester kumaşlara göre yüzde 54’e varan oranlarda daha hızlı bir su emiciliğine sahip olduğunu gördük. Isıl direnç testleri sonucunda; perlit içeren poliester kumaşların, standart poliester kumaşlara göre yüzde 15’e varan oranlarda daha yüksek ısı izolasyonu sağladığı sonucuna ulaştık. Ses yutum katsayısı testi sonucunda ise;  özellikle insan kulağının duyabileceği ses frekanslarında, perlit içeren kumaşların çok daha fazla ses tutma özelliğine sahip olduğunu tespit ettik.”

TEKSTİLİN PEK ÇOK ÜRÜN GRUBUNDA UYGULANABİLİR

Gerçekleştirilen projeden elde edilen ürünlere yönelik olarak Türk Patent Enstitüsü’nden patent aldıklarını, aynı zamanda Avrupa ve Amerika’da da patent başvurularında bulunduklarını açıklayan Prof. Dr. Sunay Ömeroğlu sözlerine şöyle devam etti: “Projemiz TÜBİTAK tarafından destek görmüş bir çalışmadır. Isıyı ve sesi yalıtan, ayrıca su emici özellik kazanmış perlit katkılı tekstil ürünlerinden, termal giysiler, duvar kâğıtları, halı tabanları gibi çok farklı alanlarda yararlanmak mümkündür. Bu projeye Ar-Ge ve inovasyon desteği vermek isteyen herkes ile ikili görüşmelere hazırız. Dünya genelinde ses getirebilecek ve uygulanabilecek olan projemizden; gerek ülkemiz insanlarının gerekse de ekonomimizin faydalanmasını umuyoruz.”