Bursa Uludag Üniversitesi Tip Fakültesi Tibbi Farmakoloji Anabilim Dali Ögretim Üyesi Prof. Dr. Sinan Çavun ve ekibi, yürüttükleri arastirmayla insan vücudunda bulunan "Glycyl-glutaminin" (Gly-Gln) molekülünün depresyon tedavisinde kullanilabilecegini ortaya koydu.
"Mutluluk hormonu" olarak bilinen "B-endorfin"in yikimi sirasinda ortaya çikan ve vücutta sentez edilebilmesi nedeniyle yan etkisi bulunmadigi belirtilen Gly-Gln'in depresyon tedavisindeki etkinligini kanitlayan çalismaya "Avrupa Patenti" alindi.
Prof. Dr. Çavun, depresyonun Dünya Saglik Örgütü (DSÖ) verilerine göre, büyük yikim ve ciddi sikintilar olusturan 4. siradaki hastalik oldugunu söyledi. Bu rahatsizligin, DSÖ verilerine göre, 2020'de iskemik kalp hastaliklarindan sonra en sik yikima yol açacak ikinci hastalik olarak görüldügünü belirten Çavun, "Halen var olan tedavi seçenekleri, mevcut depresyonun hemen hemen yarisinda ya cevap vermiyor ya da depresyonun yeniden tekrarlanmasina yol açiyor. O yüzden halen depresyonla ilgili etkin bir tedavi yöntemi yok. Yine mevcut ilaçlarin ciddi yan etkilere sahip olmasi, bu ilaçlarin kullanimini hekimler tarafindan kisitlayan bir olgu" diye konustu.
VÜCUTTA VAR OLAN BIR MOLEKÜL
Depresyon tedavisinin ciddi bir arastirmaya ihtiyaç duydugunu, bu ihtiyaçtan yola çikarak bir çalisma yaptiklarini anlatan Çavun, sunlari söyledi:
"Bu çalisma sonucunda, Glycyl-glutaminin diye bir molekül bulduk. Bu, vücutta halihazirda var olan bir molekül. Rahatlatici, gevsetici hormon olarak bilinen B-endorfin'in parçalanmasiyla ortaya çikiyor. Biz 2-3 yil önce bunun serotonin düzeylerini artirdigini bulmustuk. Bu bulustan sonra 'Acaba bu serotonin düzeylerindeki artis, depresyon tedavisinde etkili olur mu' diye bir soru belirmisti kafamizda. Buna bagli olarak bölümümüzden ekip arkadaslarimizla bir takim deneyler gerçeklestirdik. Deney hayvanlarinda yapilan çalismalar neticesinde, Glycyl-glutaminin'in etkisinin çok bariz bir sekilde depresyonu engelledigini ortaya koyduk. Bunun üzerine UÜ Teknoloji Transfer Ofisi'nin de katkilariyla Türkiye Patent Enstitüsüne basvurduk ve bu girisim olumlu olarak sonuçlandi. Ardindan Avrupa ve Amerika'ya patent girisiminde bulunduk. Geçtigimiz günlerde Avrupa'dan patent onayi geldi."
KLINIK DENEYLER YAPILACAK
Çavun, TÜBITAK'tan 370 bin liralik proje ödenegi almaya hak kazandiklarini dile getirerek, destegi aldiktan sonra arastirmanin klinik boyutuna geçeceklerini anlatti.
Hayvanlarda yapilan toksikolojik çalismalarda, molekülün tek basina verildiginde herhangi bir yan etkisinin gözlenmedigini vurgulayan Çavun, "Molekülümüz endojen oldugundan yan etki potansiyelinin hiç olmadigi veya çok çok daha az oldugu varsayimiyla hareket ediyoruz. Klinik çalismalarda bunu çok daha net bir sekilde ortaya koyacagiz" dedi.
Karsilastirmali deneyler yapacaklarini belirten Çavun, "Molekülün mevcut antidepresanlara göre etkisini ortaya koyacagiz. Ardindan etki mekanizmasini tam olarak ortaya koyacagiz. Ayrica yan etki potansiyelini degerlendirecegiz. Bu asamayi geçtikten sonra Amerika'da devam eden patent sürecini takip edecegiz. Son asama olarak da bir takim muhtemel ilaç firmalariyla görüsme yapmamiz gerekecek" degerlendirmesinde bulundu.
AVRUPA PATENTI ALINDI
Tibbi Farmakoloji Anabilim Dali Ögretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Sertaç Yilmaz da 6 kisilik ekiple klinik öncesi çalismalari tamamlamak için ugrastiklarini dile getirerek, "Bu baglamda klinik öncesi çalismalari tamamlayip klinik, yani faz 2-3 ve 4'e ilerlemek üzere çalisiyoruz. Bu sirada aldigimiz patentin, Uludag Üniversitesi'nin aldigi ilk Avrupa Patenti dolmasi da bizim için gurur verici" diye konustu.
Bundan sonraki asamalari da mümkün oldugunca hizli tamamlayacaklarini vurgulayan Yilmaz, "Depresyon ve anksiyete, günümüzde is hayatinda insanlarin en çok karsilastigi problemlerden. Bu kapsamda, bu hastaliklarin tedavisi için eger ki bir katkida bulunabilir, yeni bir ilaç gelistirilmesi için katkida bulunabilirsek bilim adami olarak manevi tatminimiz bu olacak. Bunun için ugrasiyoruz" dedi.
GÖRÜNTÜLÜ HABER IÇIN LÜTFEN TIKLAYINIZ
